Je zit in een baan en je vraagt je wel eens af of dat het allemaal wel is en overweegt een carrièreswitch. Herken je dat? Met name rond de vakanties komt bij menigeen deze vraag wel eens op. De voors en de tegens van de huidige baan worden op een rij gezet en dan blijken er toch vaak wel wat dingen te zijn die niet helemaal fijn zijn. Dan zijn er heel wat mensen die in die tijd tot de conclusie komen dat de huidige baan toch niet de baan is waar ze echt blij van worden. Diep van binnen willen ze toch wel wat anders.

Echter na de vakantie hervat het “gewone leven” zijn gang weer en verdwijnen die gedachten vaak weer naar de achtergrond. De voors en tegens worden weer opnieuw gewogen en de voordelen krijgen weer een wat zwaarder gewicht en dan valt het allemaal toch wel weer mee en dan hoeft die carrièreswitch niet meer zo nodig. Vaak gaat het elk jaar opnieuw zo en veel mensen blijven zitten waar ze zitten en eigenlijk als je heel diep in hun hart kijkt, vinden ze het zo wel prima.

Wat te doen als het blijft knagen?

Bovenstaand verhaal is een verhaal dat iedereen wel kent. Het gaat over verwachtingen en het gaat over het leven. Wat verwacht je van je leven? Welke rol speelt werk hierin en wat wil je daar uit halen? Dat is voor iedereen anders. Voor de een is werk iets dat hij doet omdat het eenmaal moet. Voor de ander is het een soort levensvervulling. Iedereen maakt daar zijn eigen keuzes in en dat is helemaal oké.

Echter uit mijn eigen verhaal en uit de gesprekken die ik voer als loopbaanadviseur blijkt dat we er soms heel goed in zijn om onszelf voor de gek te houden. We maken onszelf dan wijs dat alles goed is maar soms knaagt het aan alle kanten. We passen ons dan aan maar doen onszelf daarmee ontzettend tekort. Wanneer je twijfelt of je nog goed zit in je huidige baan is dit verhaal met de voor- en nadelen en tips voor een carrièreswitch misschien wel interessant.

Veel leesplezier

Karin

Het begin: Zorg dat je duidelijkheid krijgt!

Als je steeds vaker het gevoel hebt dat je toch iets anders wil en een carrièreswitch overweegt dan is het goed om gericht aan de slag te gaan. Doe niet zoals ik in het begin deed en vraag omdat je bang bent om het zelf uit te zoeken, aan anderen wat je moet gaan doen. De kans is groot dat je dan de dromen van anderen naleeft en niet die van jou.

De 7 loopbaanvragen

In mijn gesprekken als loopbaanadviseur daag ik mijn klanten die een carrièreswitch overwegen altijd uit om een gedegen onderbouwd antwoord te geven op onderstaande 7 vragen. Als je dat hebt is het niet alleen duidelijk wat je wil, maar ook wat mogelijk is en hoe je dat aan kunt pakken. Zoals je ziet zijn het geen meerkeuzevragen die je snel even beantwoordt. Maar uit de reacties van mijn klanten maak ik op dat het als je je erin verdiept en eenmaal bezig bent het toch zeker de moeite waard is om ze te beantwoorden. Dus als je je uitgedaagd voelt door dit artikel ga aan de slag.

Vraag 1: Waar word ik blij van?

Vóórdat je gaat uitkijken naar iets nieuws is het belangrijk dat je in contact komt met wat je écht wil. Als je dat weet en je kunt iets doen dat daarvan in het verlengde ligt, dan gaat het bijna vanzelf. Dan levert wat je doet energie op in plaats van dat het je iets kost. In de praktijk blijkt dat deze vraag toch voor veel mensen niet zo een, twee, drie te beantwoorden is. Vaak komt dat omdat je in de loop van je leven je allerlei overtuigingen hebt eigen gemaakt. Soms zijn deze helpend en soms ook niet.

Volg de positieve energie!

De belangrijkste aanwijzing of je op de goede weg bent is de vraag of je blij wordt van wat je doet. Als het veel energie kost is dat meestal niet het geval. Het is essentieel dat je weet hoe dat bij je zit. Vaak zijn ervaringen uit het verleden en hoe je je vrije tijd besteedt goede aanwijzingen. Maak maar eens een lijst met wat je allemaal doet en geef dan aan waar je wel en niet blij van wordt. Dat geeft vaak al een mooi inzicht. Dit is de belangrijkste fase in het loopbaantraject en daar moet je echt de tijd voor nemen. Immers als je te snel gaat en niet komt bij de kern steek je veel energie in iets dat je uiteindelijk toch niet blij maakt. Dan is een carrièreswitch het paard achter de wagen spannen.

Wat kan ik als loopbaanadviseur in zo’n fase betekenen?

Om helder te krijgen waar iemands passie ligt, ga ik met je in gesprek. We kijken naar het heden en verleden en ik stel als loopbaanadviseur gerichte vragen en geef je passende opdrachten mee. Zo krijg je je levens- en loopbaanwaarden helder en weet je wat voor jou belangrijk is. Vaak merk ik dat het best lastig is om écht bij je kern te komen. Immers we zijn er allemaal best goed in om onszelf voor de gek te houden.

Soms zet ik ook gericht een test in zoals de Talent Motivatie Annalyse (TMA) om een onderbouwd beeld te krijgen. Hiervoor ben ik gecertificeerd. Belangrijk is dat degene die bij mij komt voor loopbaanadvies het voor zichzelf klip en klaar heeft waar nu zijn of haar ambities liggen.

Vraag 2: Hoe belangrijk is überhaupt werk voor me?

Ook dit is een essentiële vraag. Is werk voor jou alleen een manier om geld te verdienen of wil je jezelf daarin ontplooien? Dat is voor iedereen anders. Maar toch merk ik vaak dat werk, mede omdat er veel tijd in gaat zitten, toch een heel belangrijk onderdeel van iemands leven is. Ga maar eens op een terras zitten en luister wat de mensen vertellen. Heel vaak gaat het over het werk.

Werk is ook een onderdeel van onze identiteit. En hoewel veel mensen vaak beginnen over geld verdienen en “brood op de plank”, zit er vaak toch ook een ander verhaal achter. Werk geeft een bepaalde sociale status en geeft richting aan het leven. Daarnaast  maak je deel uit van een netwerk met collega’s. Ik merk ook vaak dat mensen ook vaak trots zijn op hún organisatie. Ook hier is het belangrijk dat je de vraag zo eerlijk mogelijk zonder allerlei aannames beantwoord.

Wat kan ik als loopbaanadviseur in zo’n fase betekenen?

Wat ik veelal doe, is doorvragen. Veelal zitten mensen als ze voor loopbaanadvies bij me komen vast in een gedachtepatroon. Ze willen iets anders maar komen steeds in hetzelfde gedachte kringetje terecht. Dit belemmert hen om anders naar zaken te kijken. Wat ik doe is patronen herkennen en bespreken. Om zo samen te bedenken hoe het ook zou kunnen.

Vraag 3: Wat ben ik bereid om te investeren in een carrièreswitch om ander en/of fijner werk te krijgen?

Ook deze vraag moet je voor jezelf beantwoorden. Soms lijkt het een hele lange weg en dat kan je afschrikken. Soms ben je gewoon onzeker en durf je eigenlijk niet. Zeker als je net als ik een vervelende lagere- en middelbare school ervaring hebt gehad, is het vooruitzicht om weer een studie op te gaan pakken geen aanlokkelijk idee. Zeker niet als dat dan ook nog heel lang gaat duren. Wanneer ik terugkijk heb ik na mijn middelbare school nog 9 jaar naast mijn werk gestudeerd. Nog steeds volg ik regelmatig opleidingen. Als je dat toen gezegd had dan had ik dat niet geloofd. Niet alleen omdat ik dat veel te lang vond maar omdat ik bang was dat ik wederom zou falen. Belangrijk in deze fase is dat je voor jezelf keuzes maakt wat je nog wel en niet wil doen.

Wat kan ik als loopbaanadviseur in zo’n fase betekenen?

Samen met jou zet ik alle argumenten van een carrièreswitch op een rij en kijk hoe realistisch je plaatje is. Veelal zal je merken dat het ook noodzakelijk is om keuzes te maken. Immers je kunt je tijd maar eenmaal invullen en ook geld kun je maar een keer uitgeven. Als je helemaal helder hebt wat je écht heel graag wil, dan lukt dat een stuk beter. Belangrijk is dat je de focus richt op het doel dat je wil bereiken en duidelijk hebt wat je er wél en niet voor wil doen en laten. Ik help je om een realistisch pad uit te stippelen zodat je dat gaat bereiken.

 Vraag 4: Wat zijn mijn kwaliteiten?

Bij kwaliteiten gaat het om talenten. Talenten zet je vaak ongemerkt in. Dat inzetten kost je bijna geen moeite en word je vaak blij van. Voor jou is het heel gewoon dat je doet wat je doet maar vaak hoor je uit je omgeving dat ze het heel knap vinden dat jij dat kunt. Je krijgt daar vaak complimenten over.

De hamvraag is steeds te achterhalen waar jij goed in bent? Waar ben je moeiteloos briljant in. Dit is vaak samen met waar je blij van wordt de puzzel die gelegd moet worden. Bij de kwaliteiten kijk je naar wie je bent, wat je in het verleden hebt gedaan en maak je een inschatting van wat je in potentie zou kunnen bereiken. Wanneer je het lastig vindt om dat te achterhalen zou een gerichte test ook uitkomst kunnen bieden.

Wat kan ik als loopbaanadviseur in zo’n fase betekenen?

In mijn loopbaangesprekken ga ik met je op zoek naar de rode draad in je leven. Wat heb je al gedaan en welke kwaliteiten heb je daar al ontwikkeld? Daarnaast ga ik met je op zoek naar jouw potentie? Wat doe je al en wat kun je uit het verleden gebruiken. De voorbeelden die dan naar boven komen zijn ook vaak handig voor je netwerkgesprekken en je sollicitaties. Kortom ik ga met jou kijken wat je zoal te bieden hebt. Als het nodig is, zet ik ook gericht een test in om te kijken naar jouw mogelijkheden.

Vraag 5: Waar sta ik nu? Is het nu tijd voor een carrièreswitch?

In deze fase leg je de antwoorden van bovenstaande vragen bij elkaar en kijkt waar je nu staat. Je kijkt naar het plaatje, maakt de afweging of een carrièreswitch nu past en maakt voor jezelf helder of je actie wil ondernemen en zo ja wat je wil gaan doen.

Wat kan ik als loopbaanadviseur in deze fase betekenen?

Als loopbaanadviseur heb ik al heel veel van deze plaatjes gezien. Hierdoor en doordat ik een relatieve buitenstaander ben, kan ik de vragen stellen waar het om gaat. Ik kijk vanuit positiviteit en dat leidt er vaak toe dat je meer mogelijkheden en verbanden ziet dan je in eerste instantie dacht te zien. Ik merk dat dat stimulerend werkt en dat er zo mooie loopbaanpaden ontstaan. Kortom ik zorg er voor dat je breder kijkt en weloverwogen een besluit neemt over een eventuele carrièreswitch .

Vraag 6: Welke mogelijkheden zijn er voor mij momenteel op de arbeidsmarkt?

Nu heb je een idee wat je wil gaan doen maar zitten ze wel op je te wachten? Dit is best een lastige vraag. Hierbij zou je je kunnen baseren op gemiddelde arbeidsmarkt gegevens van het UWV in jouw regio en dan heb je een antwoord of er überhaupt vacatures zijn.

Gelukkig heb ik hiervoor een mooi en laagdrempelige tool. Met de interesse en competentievragenlijst van LDC heb je heel snel duidelijk welke kansen er zijn voor iemand met jouw interesses en competenties op de arbeidsmarkt. Tevens krijg je toegang tot vacatures in de door jou gewenste regio.

Daarnaast zou ik geen goede loopbaanadviseur zijn wanneer ik niet samen met jou op zoek ga naar de kwaliteiten die jou typeren en de dingen die je écht blij maken. Hoe meer je daarop aansluit hoe kansrijker het is dat je een baan vindt die je op het lijf geschreven is. Iedereen is uniek. Je bent veel meer dan alleen een diploma en wat werkervaring.

Wat kan ik als loopbaanadviseur in zo’n fase betekenen?

Ik weet zeker als je al wat ouder bent dat de meeste vacatures ingevuld worden door het netwerk. Zeker als het gaat om vacatures waar wat (levens)ervaring voor nodig is. Diploma’s en werkervaring zijn belangrijk maar de betreffende persoon is zeker zo belangrijk. Daarom stimuleer ik mensen om in hun netwerk gericht te vertellen waar ze naar op zoek zijn en ook ik ga dat doen in mijn netwerk. Ook stimuleer ik om breder te kijken. Kijk vanuit jouw kwaliteiten en zoek dan naar mogelijkheden. Met een goed onderbouwd verhaal is er soms veel meer mogelijk dan je denkt.

Bedenk altijd dat het gaat om maar één vacature en dat is de vacature die volledig past bij jou. Die andere heb je niet nodig. Dus we gaan gericht aan de slag, op zoek naar organisaties en teams waarin jij zou passen en die gaan we actief benaderen. Zodat je een weloverwogen carrièreswitch kunt maken.

Vraag 7: De Hamvraag: Wat ga je wanneer, concreet doen?

Dus als je geïnspireerd bent door dit verhaal ga aan de slag en zet door. Doe niet zoals ik in het begin van mijn loopbaan heb gedaan maar volg je eigen pad en ga er voor. Trouwens zo’n periodieke check-up is nooit verkeerd om te doen. Ook als je het idee hebt dat je wel goed op je plek zit, kan het toch interessante inzichten opleveren.

Wat kan ik als loopbaanadviseur voor je betekenen?

Ik word er blij van als ik met je mee mag lopen en je mag begeleiden in één of enkele van deze fasen. Dat kan een compleet traject zijn maar ook een goed gesprek over waar je nu staat. Samen met jou kijk ik dan wat je nodig hebt. Dus heb je vragen en wil je serieus kijken naar je loopbaanmogelijkheden of overweeg je een carrièreswitch, maak dan een vrijblijvende afspraak.

Carrièreswitch: blijven en aanpassen óf iets anders zoeken?

In bovenstaand verhaal gaat het om keuzes maken. Wat doe je. Kom je op voor jezelf op je werk of pas je jezelf aan en hoe ver ga je de daarin? Wanneer je opkomt voor jezelf en wanneer dat gevolgen heeft voor je werkzaamheden, noemen we dat ook wel een carrièreswitch. Carrièreswitch is inmiddels een populair woord. Maar wat is dat nu en wat komt er bij kijken. Is het alleen een andere baan of een andere functie of gaat het verder. In deze bijdrage geef ik mijn visie op het veranderen van werkzaamheden en verwijs ik naar mijn verhaal. Ik was ooit doktersassistent en ben na heel wat omzwervingen uiteindelijk een eigen bedrijf gestart als loopbaanadviseur en coach en word daar bijna elke dag nog heel blij van.

Is een carrièreswitch in deze tijd te overwegen?

De arbeidsmarkt is momenteel uitstekend. In veel branches staan veel vacatures open en is de branche of zijn de werkgevers bereid om te investeren in mensen. Dat geldt voor bijvoorbeeld technische beroepen. Maar ook voor de zorg en het onderwijs. Deze situatie biedt mogelijkheden om een keer iets anders te gaan doen. Er wordt momenteel ook druk gesolliciteerd. Ik merk dat ook als loopbaanadviseur. Er zijn verschillende vormen als het gaat om een carrièreswitch.

Overstap naar een andere werkgever met dezelfde functie.

Als je een beroep hebt dat schaars is, is het vrij gemakkelijk om een soortgelijk iets ergens anders te vinden. Ik zie dat regelmatig. Soms gaan mensen weg omdat ze ergens anders wat meer kunnen verdienen maar vaak ook omdat ze een andere werkomgeving willen hebben. Vaak is dan politiek gezegd “de chemie tussen hen en de organisatie” er niet meer. Ze zijn uit elkaar gegroeid en de belangen van de organisatie en de persoonlijke behoeften van de werknemer beginnen te schuren.

Dat is trouwens een heel normaal en veel voorkomend proces. Door te switchen naar een organisatie die een meer passende werkomgeving aanbiedt, doet dan vaak wonderen. Hetzelfde werk wordt weer met veel plezier gedaan. Zo is de administratief medewerker van onze boekhouder na 30 jaar naar een ander kantoor gegaan. Ze wilde wel een keer iets anders proberen. Ze heeft de sprong gemaakt en het bevalt haar uitstekend.

Ander werk bij dezelfde werkgever

Echter soms zijn er ook andere redenen. Bijvoorbeeld dat je vindt dat het werk niet meer bij je past. In een goed gesprek met je werkgever kun je dan aangeven dat je iets anders wil. Tip: Geef dan wel concreet aan wat je wil en waarom je denkt dat je dat kunt. Het beantwoorden van de eerder genoemde vragen kunnen je daarbij ondersteunen. Zo stromen mensen bijvoorbeeld door naar een functie van senior, een managementfunctie of zelfs naar een ander vakgebied. Zo ken ik ook iemand die na 35 jaar huishoudkunde “gegeven te hebben” op een middelbare school opeens tot de conclusie kwam dat ze wel eens een ander vak wilde geven. Nu geeft ze met veel plezier biologie.

Ander werk bij een andere werkgever

Ook zien we mensen van baan veranderen als ze “hogerop” willen komen maar het bij hun organisatie (steeds) niet lukt. Vaak komt dat doordat hun collega’s/leidinggevende zich een beeld gevormd hebben in de loop der jaren dat niet past bij het beeld dat jij van jezelf hebt. Ze zien je dan nog steeds als “de nieuwe die net komt kijken”.

Wanneer dat beeld ontstaat is het lastig om door te groeien en is een switch naar een andere organisatie aan te bevelen. Daar kun je opnieuw fris starten en een nieuwe eerste indruk neerzetten. Wij komen regelmatig mensen tegen die promotie maken in de organisatie waar ze al heel lang werken en er tegenaan lopen dat ze voor sommigen van de oude garde toch “die nieuwe” blijven die net komt kijken. Ook dan zie je dat mensen als ze naar een andere omgeving gaan vaak weer opbloeien.

Carrièreswitch: Mijn verhaal

Ik heb al deze stappen ooit zelf wel een keer gezet. Wanneer je wil weten hoe ik na diverse omzwervingen loopbaanadviseur ben geworden. Lees dan mijn verhaal. Het is bij mij niet allemaal van een leien dakje gegaan maar misschien daarom heb ik er veel van geleerd. Misschien kun je er wat inspiratie uit halen als het wat tegen zit. Ik kan je alvast wel zeggen dat ik het achteraf zeker de moeite waard vond maar ook dat als ik alles toen geweten had dat ik er toen misschien toch voor was teruggeschrokken. Ik hoop dat mijn verhaal je inspireert als je ook op een kruispunt staat in je loopbaan om ook net als ik uiteindelijk op pad te gaan. Overweeg je iets anders maar weet je niet hoe? Maak dan vrijblijvend een afspraak om te sparren wat ik voor je zou kunnen betekenen.

Karin van ’t Hoff

De wereld om ons heen verandert snel. Niet alleen het klimaat, maar ook de wijze hoe we werken en met elkaar omgaan verandert in een steeds sneller tempo. Willen we mee blijven doen, moeten we ons steeds weer aanpassen. Dat betekent dat we ons het nieuwe eigen moeten maken en ons er op in moeten stellen dat we nog steeds niet uitgeleerd zijn. Daarom is mentale wendbaarheid en de bereidheid om nieuwe dingen te leren, een steeds belangrijke kwaliteit aan het worden.

Immers als je niet wendbaar of flexibel bent, wordt je aan alle kanten ingehaald. Daarom is mentale wendbaarheid steeds belangrijker aan het worden. Als je mentaal wendbaar bent, stel je je in op het feit dat je nooit uitgeleerd bent. Dat betekent dat je weet dat je steeds iets nieuws moet leren. Deze instelling heb je nodig om mee te kunnen. Daarom is in deze tijd deze kwaliteit steeds belangrijker aan het worden. Je hebt eigenlijk geen keuze. Want niet wendbaar zijn betekent afhaken! Over die wendbaarheid, en wat je zelf kunt doen en wat de werkgever kan doen, gaat deze bijdrage.

Veel leesplezier.

Karin van t Hoff

1. We worden ingehaald door de technologie!

Het lastige is dat de mogelijkheden van de nieuwe technologie inmiddels zo vergevorderd zijn dat er nog maar enkele mensen zijn die precies weten hoe het zit. Ik heb onlangs een grafiek gezien waarin stond dat de technologische mogelijkheden nu al zo ver gevorderd zijn, dat er slechts nog een paar procent van de mensen is die het nog zou kunnen begrijpen. En de ontwikkelingen gaan nog verder. Inmiddels zijn er ook al lerende systemen. Deze systemen zijn zo geprogrammeerd dat ze leren zonder dat er nog een mens aan te pas komt. Een mooi voorbeeld zijn de algoritmes van Google. Er is bijna niemand meer die precies weet hoe het nu werkt.

Dus dit alles gezegd hebbende kom je er zowel in je werk als in je privésituatie niet meer mee weg als je zegt dat je uitgeleerd bent. Dan wordt je al snel ingehaald door de werkelijkheid en kun je niet meer meedoen. Mijn moeder van 80 wilde nooit internet. Maar betalen zonder internetbankieren bleek praktisch bijna ondoenlijk en heel omslachtig te worden. Ook de vriendelijke mensen van de bank die haar hielpen met de overschrijvingen, werden gesommeerd om die diensten niet meer zo maar te verlenen.

Dit alles is een realiteit die we niet meer terug kunnen draaien. Ons werk en ons leven is in korte tijd veranderd. Er zijn bijna geen 9-5 banen meer waar mensen dagelijks naar een vaste werkplek gaan en alleen daar telefonisch bereikbaar zijn. Dus eigenlijk hebben we geen échte keuze. We zullen moeten investeren in onze wendbaarheid, anders missen we de boot.  

2. Wat is wendbaarheid?

Onder wendbaarheid versta ik het vermogen om passend en tijdig in te kunnen spelen op opkomende kansen en bedreigingen. Dat kan zowel op je werk zijn maar ook daarbuiten. Het gaat er dan om dat je proactief inspeelt op wat er aan gaat komen. Maar wie is daarvoor verantwoordelijk als het om een werksituatie gaat. Ik denk dat zowel de werknemer als de organisatie daar een rol in hebben.

3. De rol van de werknemer

Jij verandert in de loop der tijd en de organisatie waarbinnen je werkt ook. Deze veranderingen kunnen gepland of ongepland zijn en vinden zowel op persoonlijk als op professioneel vlak plaats. Door inzicht te krijgen in wat voor invloed deze veranderingen op jouw ontwikkeling hebben, kun je leren om je eigen regie te pakken als het gaat om je eigen wendbaarheid en te denken in kansen. Dat is ook altijd het uitgangspunt bij mijn coachgesprekken als mensen komen die dreigen vast te lopen in hun werk.

3.1. Je bent zelf aan zet!

Realiseer je dat je zelf verantwoordelijk bent om wendbaar te worden, te zijn en ook te blijven. Iemand anders kan je niet wendbaar maken. Dus laat zien dat je gezien en gehoord wil worden. Vertel je werkgever wat je nodig hebt om op een gezonde manier een vervolg te kunnen geven aan je levens/loopbaanpad. Neem hem mee in jouw eigen verhaal. Realiseer je ook dat jullie beiden daar voordeel bij hebben. Voor jou geldt dat je dan het gevoel hebt dat je nog steeds op je plaats zit. Voor de werkgever geldt dat hij áangepaste’ mensen in dienst heeft. Hiermee kan zijn organisatie zich gemakkelijker aan passen aan de veranderende wereld.

3.2. Accepteer dat veranderen erbij hoort!

Bij wendbaarheid hoort voor mij dan ook dat je veranderingen accepteert. Echter dat klinkt gemakkelijker dan het is. Bij veranderingen moet je uit je comfortzone komen en dat is best eng. Wil je daar meer over weten lees dan deze bijdrage. Veranderingen, zeker veranderingen die jij niet zelf in gang hebt gezet, roepen per definitie altijd weerstand op. Die weerstand wordt o.a. veroorzaakt omdat je afscheid neemt van iets. Dat roept in de meeste gevallen emoties op. Immers je hebt iets soms al jaren lang gedaan en nu is het opeens niet meer oké. Waarom moet het nu opeens anders?

3.3. Weerstand hoort erbij!

Als je het gevoel hebt dat het verleden niet oké was, schiet de weerstand omhoog en krijgt de boodschapper de volle lading en wordt er veel creativiteit gestoken om te bedenken waarom het een slecht idee is. Dat is een natuurlijk proces. Ik heb inmiddels zelf geleerd dat deze weerstand er mag zijn en dat dit heel normaal menselijk gedrag is maar dat ik moet voorkomen dat ik in de slachtofferrol kom. Zie ook mijn bijdrage over mentale veerkracht. Wat voor invloed heeft de (werk) omgeving op jou als werknemer als het gaat om wendbaar te worden te zijn en blijven binnen de organisatie waar je werkt? Zowel in mijn loopbaantrajecten, als in mijn outplacementtrajecten als in mijn re-integratietrajecten sta ik altijd stil bij dit punt.

4. De invloed van de werkomgeving

4.1 Veranderen hoort er bij!

Een veranderende (werk) omgeving vraagt andere oplossingen en roept onrust op. Functies veranderen, de omgeving verandert, de technologie en systemen veranderen dus jij zult ook mee moeten veranderen. Het is dan ook van essentieel belang dat je je blijft afvragen of jouw veranderende werkomgeving nog steeds bij je past. Is het voor jou veilig genoeg en heb je de kennis en kunde om je werk op een gezonde manier te blijven doen. Realiseer je dat zowel jij en jouw ambities als de werkinhoud kan veranderen in de loop van de tijd. Het is een gegeven dat bijna niemand zijn hele loopbaan altijd hetzelfde werk doet. Dus ook hier is verandering van werk of organisatie een gegeven.

4.2 Past je werk nog bij je situatie?

Dus vraag je regelmatig af of het voor jou nog steeds past en realiseer je dat je altijd een keuze hebt. Zeker als je al wat langer in een organisatie werkt, maak je diverse levensfasen door. Het is een gegeven dat je in elke levensfase andere prioriteiten legt. Zo zal een jonge beginnende werknemer andere verwachtingen hebben van een baan dan een oude rot die bijna met pensioen gaat. De jongeling is bijvoorbeeld meer geïnteresseerd in groeimogelijkheden. Terwijl de oude rot meer interesse heeft om zijn kennis over te brengen. Daarom is het belangrijk dat je iedere werksituatie altijd in het juiste perspectief zet. Het perspectief kan veranderen en dan past het opeens niet meer. Dus blijf dit afstemmen in o.a. je jaarlijkse functioneringsgesprekken. Hierdoor ontstaat er openheid en zorg je er samen voor dat er een wendbare organisatie ontstaat omdat de juiste persoon op de juiste plek zit.

5. Wat kan de werkgever doen als het gaat om wendbaarheid van zijn personeel?

Het toverwoord hier is proactieve loopbaanbegeleiding. Hiermee geef je als werkgever structureel aandacht aan flexibiliteit en faciliteert dit wanneer mogelijk. Proactieve loopbaanbegeleiding is daarom een uitstekend middel om werknemers te stimuleren om zich te ontwikkelen. Je gaat gestructureerd met hen het gesprek aan en kijkt naar hun ambities en mogelijkheden en waar ze al dan niet tegenaan lopen. Gezamenlijk ga je dan op zoek naar oplossingen. Dat kan een cursus zijn of andere taken of een andere functie. Hiermee los je eventuele problemen in de toekomst op en zo voorkom je dat je werknemers vastlopen omdat ze niet meer in hun huidige functie passen.

5.1. Inzetten van proactieve loopbaanbegeleiding verhoogt de wendbaarheid!

Proactieve loopbaanbegeleiding vergt naast behoorlijk wat tijd ook gerichte kennis en kunde. Grote werkorganisaties hebben daar meestal wel de ruimte voor om dat zelf op te pakken. De kleinere organisaties kunnen er voor kiezen om het wel of niet zelf te doen.

De voor- en nadelen van zelf de gesprekken voeren

Dergelijke gesprekken en de afwikkeling naderhand kost tijd en aandacht. Dit moet zorgvuldig gebeuren anders werkt het contraproductief.

5.1.1. Zelf als organisatie de loopbaangesprekken voeren.

Zelf doen als werkgever heeft het voordeel dat je precies weet wat er speelt bij je mensen en levert zo best veel informatie op. De onderwerpen die hier ter sprake komen zijn voor een groot gedeelte te vergelijken met de onderwerpen die in de functioneringsgesprekken gevoerd worden. Dus je kunt dit in die gesprekken integreren. Maar markeer het wel als een apart onderdeel van je gesprekscyclus. Dus als je als werkgever het belang er van in ziet en je bent bereid om daar voldoende tijd in te investeren ga er dan voor. Een nadeel hiervan is wel dat je daar altijd ook met de pet van de werkgever op zit en dat dit het vrijuit praten kan beïnvloedden. De veiligheid en de openheid van de organisatie bepalen dan de kwaliteit van de gesprekken.

5.1.2. Uitbesteden van de gesprekken aan een loopbaanprofessional.

Een voordeel is dat je er minder tijd aan kwijt bent. Het kost best veel tijd en geregel om dat allemaal zeker als je het goed wil opzetten, naast de andere taken voor elkaar te krijgen. Een ander voordeel is dat je als loopbaanprofessional, door de kennis en ervaring én de andere positie, met de werknemers andersoortige gesprekken kunt voeren. Belangrijk is wel dat je dan als externe vooraf goed met de werknemers afspreekt wat wel en niet met je opdrachtgever te delen. De loopbaanprofessional kan ook een groot gedeelte van het vervolg oppakken door bijvoorbeeld geschikte cursussen etc. op te sporen en afgesproken actiepunten te monitoren.

Wanneer het eenmaal loopt kost het meestal aanzienlijk minder tijd en kun je alsnog besluiten om het al dan niet zelf te doen. Het is daarbij wel belangrijk dat je bedrijf proactieve loopbaanbegeleiding opneemt in de jaarcyclus van de bedrijfsvoering. Alleen zo weet je of alles nog onder controle is. Besef dat proactieve loopbaanbegeleiding de wendbaarheid van je organisatie maar zeker ook de motivatie, het werkplezier en de geleverde kwaliteit van je organisatie ten goede komt. Kortom investeren in de wendbaarheid van je medewerkers is een win/win situatie. Dat is niet alleen slim ondernemerschap maar ook goed werkgeverschap!

5.2 Waarom is proactieve loopbaanbegeleiding zinvol?

Proactieve loopbaanbegeleiding verhoogt de wendbaarheid en het aanpassend vermogen van je organisatie. Hierdoor weet je als organisatie hoe je er voor staat en wat je nodig hebt voor de toekomst. Daarnaast is het ook voor de werknemers duidelijk wat er van hen verwacht wordt en dan hebben ze een keuze. Of blijven en zich verder ontwikkelen in de richting die het bedrijf op wil gaan, of iets anders zoeken. Hiermee kun je ervoor zorgen dat de juiste persoon, op het juiste moment, op de juiste plek zit. Door proactieve loopbaanbegeleiding toe te passen stimuleer je de wendbaarheid van je werknemers. Ze weten waar ze staan en wat ze kunnen en willen doen om op een gezonde manier een vervolg te kunnen geven aan hun loopbaan.

Dat zal uiteindelijk leiden tot gemotiveerde werknemers die weten wat ze willen en kunnen en bereid zijn om zich verder te ontwikkelen. Als dat systeem eenmaal loopt en er systematisch aandacht is voor persoonlijke ontwikkeling en opleiding, zal het onderhouden van de cyclus aanzienlijk minder tijd kosten dan het goed opzetten. Een dergelijke cyclus is voor iedereen helder en zorgt voor een natuurlijke doorstroom en indien noodzakelijk, uitstroom van je werknemers. Het resultaat hiervan is een optimale bedrijfsvoering met wendbare werknemers. Zie ook op mijn website de APK loopbaancheck.

6. De analyse. Wat is de wendbaarheid van je organisatie?

Een loopbaanscan van het personeel is een mooi startpunt om te weten waar je als organisatie nu precies staat als het gaat om je huidige en toekomstige wendbaarheid. Past het allemaal net of zit er nog overschot in? Dat is de vraag.

6.1. De loopbaanscan schetst de wendbaarheid van de organisatie.

Bij een dergelijke scan gaat het om de volgende vragen:

• Wat heb je in huis aan personeel. Wat zijn de talenten en ambities van je mensen. Zitten ze op hun plaats? Willen ze zich verder ontwikkelen en zo ja wat zijn ze bereid om daar zelf voor te doen? Opleiding volgen etc. ? Hiermee krijg je snel duidelijk hoe het er met je werknemers voorstaat en hoe wendbaar ze zijn. Je weet daarna welke (onbekende) talenten je in huis hebt. Welke valkuilen er zijn en welke kansen dit biedt. Voor de werknemers geeft de loopbaancheck hen individueel inzicht in de eigen inzetbaarheid en de mogelijkheid om zich verder te ontwikkelen.

6.1.1 Ga in gesprek!

Dus als het gaat om flexibiliteit van je personeel is het belangrijk dat je met je medewerkers een ontwikkelgesprek of levensfase gesprek voert. Deze gesprekken gaan over verleden het heden, en de toekomst. Met een dergelijk gesprek krijg je een goed beeld in welke fase deze medewerker zich bevindt en welke behoeftes er (nog) zijn. Door het voeren van deze gesprekken, afhankelijk van de behoefte van de medewerker, kun je er voor zorgen dat je medewerker op de juiste plek zit. Zorg ervoor dat de werknemer de kans krijgt om zich goed voor te kunnen bereiden. Dat vraagt om reflectie op zijn of haar verdere ontwikkeling. Deze reflectie is van toepassing op de huidige functie en op de lange termijn, zowel persoonlijk als professioneel.

6.1.2 Zorg voor veiligheid en open houding!

Een dergelijk gesprek vraagt wat mij betreft om een open houding, een veilige omgeving en een coachende rol van de leidinggevende. In dit gesprek worden de wensen en de mogelijkheden van de werknemer gelegd naast die van de organisatie. De vraag is past het nog en zo nee wat moet er gebeuren om het passend te krijgen. Dat kan zijn dat de werknemer een cursus moet volgen of iets anders. Echter je kunt in een dergelijk gesprek ook samen tot de conclusie komen dat het niet meer past. Dan is het zaak om samen te kijken welke andere mogelijkheden er zijn.

6.2. De toekomst en arbeidsmarkt scan

Echter dan ben je er nog niet want je moet ook bedenken welke kant je met je bedrijf uit wil en wat je daar in de toekomst voor nodig hebt. Dit is best lastig gezien de snelheid waar zaken mee veranderen. Maar stilstaan en hopen dat alles vanzelf gaat is vragen om narigheid. Hierbij gaat het om vragen als:

• Welke kant wil je op met je organisatie? Wat heb je daarvoor nodig aan mensen en talenten in de toekomst? Is het potentieel in huis? Willen je mensen zich in die richting ontwikkelen, etc? Maar ook zijn deze mensen als je ze nodig hebt wel te krijgen op de arbeidsmarkt of moet je ze zelf gaan opleiden? Kortom je wordt geacht om in de glazen bol te kijken om te bepalen wat je nodig hebt.

7. Wat kan een loopbaanprofessional doen?

7.1 Ondersteunen bij het traject om de wendbaarheid te vergroten.

Loopbaanprofessionals kunnen zowel de gehele gesprekscyclus begeleiden als mensen ondersteunen bij het maken van hun actie/opleidingsplannen. Daarnaast kunnen ze ook meedenken en meekijken naar de toekomst en wat de organisatie daarvoor nodig heeft aan personeel. Tevens zijn loopbaanprofessionals gespecialiseerd in het voeren van de wat lastigere gesprekken. Dan gaat het om mensen die het gevoel hebben dat ze niet meer op de juiste plek zitten of ziek dreigen te worden of zelfs al langdurig ziek zijn. Dan kan het invliegen van een externe loopbaanprofessional iets extra’s betekenen. Zowel door de kennis en kunde als door de andere positie als externe. Loopbaanadviseurs zijn er op gericht om vanuit de coachende rol te kijken naar de loopbaan en levensloop en daar patronen en de rode draad uit te halen.

7.2 De gesprekken voeren met de medewerkers

In een aantal gesprekken begeleidt de loopbaanprofessional de gesprekspartner bij het inventariseren van zijn loopbaanwaarden en werkvoorwaarden. Wat vindt hij belangrijk in het leven en in het werk en wat betekent dit voor de keuzes die hij kan maken. Door het maken van een sterkte-zwakte analyse komt er inzicht in kwaliteiten, competenties, eigenschappen en interesses op basis van ervaringen tot nu toe met hun schaduwkanten. Zo komen de persoonlijke mogelijkheden en valkuilen naar boven. Op grond van dit plaatje is het mogelijk om een concreet, praktisch, persoonlijk actieplan op te stellen. Zodat er op een zinvolle manier een vervolg gegeven kan worden aan de loopbaan.

7.3 Handvatten voor mentale weerbaarheid

In dit traject geeft de loopbaanprofessional handvatten om een eigen referentiekader voor zelfreflectie  op te bouwen. De bedoeling is dat de gesprekspartner leert om zelf verder te gaan en leert om zelf de effectiviteit van zijn eigen handelen te vergroten. Hierdoor is hij uiteindelijk in staat om zijn eigen doelstellingen te formuleren, acties te ondernemen en de voortgang te monitoren.

Tot slot kan de loopbaanprofessional ondersteunen bij het voeren van het ‘goede gesprek’. Samen met de medewerker bereidt de loopbaanprofessional het gesprek voor door o.a. datgene op papier te zetten waar hij of zij het graag over wil hebben. Als dan blijkt dat er geen match meer (te maken) is tussen de organisatie en de werknemer kan gezamenlijk gekeken worden wat dan te doen. Soms kan een sollicitatietraining  bijvoorbeeld al voldoende zijn om deze werknemer op gang te helpen. Maar soms is er wat meer nodig. Dat is altijd afhankelijk van wat de mogelijkheden zijn en wat er al eerder gedaan is op dat gebied. In onderling overleg kan gekeken worden wat de werknemer op dat moment nodig heeft om verder te komen.

8. Tips om je wendbaarheid te vergroten!

8.1. Durf nieuwsgierig te zijn als het gaat om nieuwe onbekende zaken.

Kijk of je mag experimenteren en zaken uitproberen. Hierdoor wordt je omgeving groter en maak je meer mee. Zo kun je leren van je ervaringen en ben je intrinsiek gemotiveerd om zaken te onderzoeken en er plezier in te hebben als zaken nog niet bekend voor je zijn.

8.2 Durf ‘out of the box’ te denken!

Vind het leuk als zaken complex of onduidelijk zijn, om met nieuwe ideeën een nieuwe duidelijkheid te creëren. Door anders te denken kun je zaken op een andere manier doorgronden. Stel je open en laat je uitdagen door nieuwe ideeën. Hierdoor herken je sneller dan anderen de patronen in een nieuwe ervaring. Ook snap je sneller hoe de situatie in elkaar zit en wat je kunt leren van wat je meemaakt.

8.3 Open staan voor andere meningen verhoogt je wendbaarheid!

Ga open het gesprek aan en ben constructief naar anderen. Onderzoek verschillende achtergronden en meningen. Ga eens een gesprek aan met iemand die je niet kent bijvoorbeeld in de trein. Heb de behoefte om goed te willen begrijpen wat anderen bedoelen en neem de mening van anderen serieus. Hierdoor kom je gemakkelijker met anderen in contact en lukt het je beter om te leren van de inbreng van anderen. Bovendien kun je je gemakkelijker aanpassen aan mensen uit bijvoorbeeld andere culturen en wordt er meer met je gedeeld.

8.4 Stel nieuwe doelen!

Kijk naar wat jij nodig hebt om in nieuwe en onbekende situaties doelen te stellen en deze te behouden. Vorm je daar een beeld van en ga er ook in geloven dat je in nieuwe en onbekende situaties doelen kunt stellen. Deel dit vervolgens met je omgeving zodat ze met je mee kunnen denken.

8.5 Wees kritisch op jezelf!

Kijk kritisch naar je eigen prestaties en je optreden. Hierdoor ben je er meer op gesplitst hoe je de dingen beter kunt doen en is je algehele bereidheid om te leren groter. Als je je bewust bent van de mogelijkheden om zelf ergens beter in te worden zul je effectiever leren dan als iemand die snel tevreden is met zichzelf.

8.6 Vraag feedback!

Vraag je collega’s om opbouwende feedback over hoe jij je positioneert op de werkvloer. Dit helpt je om het beeld dat je van je zelf hebt te toetsen met hoe zij je zien. Je kunt dan opnieuw naar je eigen functioneren kijken. Daarmee leer je dat het aanpassen van je gedrag je wellicht kan helpen om met nog meer plezier je werk te doen.

9. Conclusie: Investeer in je wendbaarheid dan kun je elke verandering aan!

Om wendbaar te worden, te zijn en te blijven is het van essentieel belang om altijd je eigen regie te pakken! Hierdoor blijf je in je eigen kracht staan. Dat komt zowel ten goede aan je eigen weerbaarheid als aan de wendbaarheid van de organisatie waar je werkt. Immers niet alleen jij en je organisatie veranderen maar ook de wereld verandert. Neem daarbij elkaar bij de hand om samen te kunnen leren en koester elkaars kwaliteiten.

Mocht je na dit gelezen te hebben te behoefte hebben om de tips concreet om te zetten in hoe dat te gaan doen, dan ben je van harte welkom. Maak dan vrijblijvend een afspraak om te sparren wat ik voor jou of je organisatie zou kunnen betekenen.

Karin van ’t Hoff