Vorige week sprak ik iemand die ongelukkig was op het werk en vroeg wat ik nu deed als loopbaanadviseur. Ik vertelde dat ik als loopbaanadviseur bij mijn loopbaanadviestrajecten probeer zo natuurlijk mogelijk te achterhalen hoe iemand in elkaar zit, wat hij fijn vindt, wat hij kan en wat hij graag zou willen. Wanneer je weet welke vragen je moet stellen en welke verbanden je kunt leggen, wordt er al veel duidelijk. Tijdens die gesprekken bedenk ik dan gerichte opdrachten waar je zelf mee aan de slag gaat.

Deze opdrachten stimuleren je door de concrete vragen om pas op de plaats te maken. Om vervolgens zowel gericht terug- als vooruit te kijken. Waarom ben je ongelukkig op je werk en waar word je wel gelukkig van? Met als doel om patronen in je leven te ontdekken. Het mooie hierbij is dat er dan bijvoorbeeld kwaliteiten naar voren komen waar je onbewust heel goed in bent. Ook komen dan zaken naar boven waar je elke keer weer last van hebt.

We bespreken deze opdrachten samen en achterhalen zo wat nu belangrijk voor je is en waar je talenten en eventuele valkuilen liggen. Dat is vaak een mooie eerste stap om verder te kunnen.

Daarnaast zet ik soms, ter bevestiging, nog aanvullende testen in. In de meeste gevallen bevestigen die trouwens wat al bekend was en leveren geen nieuwe inzichten op. In deze bijdrage wil ik als illustratie één van de opdrachten er uit lichten.

Karin van t Hoff

1.Ongelukkig op je werk? Ga in gesprek met je helden!

De opdracht is om op zoek te gaan naar jouw helden. Een held is iemand die belangrijk is voor je en die iets positiefs bij je oproept. Dat zijn niet zozeer de superhelden uit de bioscoop als Spiderman, Megamindy en Superman hoewel dat trouwens ook best mooie rolmodellen zijn. Maar vooral mensen van vlees en bloed die iets positiefs bij je oproepen. Je zal merken dat jouw helden iets zeggen over jouw kwaliteiten omdat ze een soort spiegel zijn. Het blijkt dat je alleen kwaliteiten bewondert van anderen die je ofwel zelf ook hebt, of die belangrijk voor je zijn of die je graag verder wil ontwikkelen. Kortom de ankers voor ieder loopbaantraject.

Dat is de reden dat ik in mijn loopbaantrajecten graag met ieders helden werk omdat deze helden veel over je eigen ambities en mogelijkheden zeggen. De uitdaging is altijd wel om precies te achterhalen om welke kwaliteiten het gaat, wat het belang voor jou is en hoe je die eventueel zelf verder kunt ontwikkelen. De uitdaging voor mij is steeds om goed te luisteren want elk verhaal  is uniek en iedereen haalt er weer wat anders uit.

1.1. De instructie voor je heldenverhaal

De titel held kan een beetje afschrikken. Als dat zo is, maak er dan belangrijke personen in je leven van. Dit is geen oefening die je eventjes doet. Het zijn verschillende stappen die aandacht vragen en soms is het goed om het even neer te leggen. Neem er de tijd voor het is best een flinke opdracht.

1.2 Wat helpend kan zijn, zijn deze tips en wijsheden:

• Ongelukkig op het werk zijn, is geen gegeven maar iets dat je kunt veranderen!
• Kies er daarom voor om jezelf toe te staan altijd opnieuw te mogen beginnen, doe dat vanuit respect naar jezelf. Je hoeft niet perfect te zijn. Je mag ook fouten maken. Daar leer je van..
• Zie je leven als een avontuur een reis! Geniet van deze reis! Geef jezelf de ruimte om fouten te maken en te leren. Alleen zo kun je groeien.
• Open je hart en sta open voor andere ideeën en meningen. Wees een OEN. Open, eerlijk en nieuwsgierig en denk in kwaliteiten.

1.3 Instructie:

1. Gebruik je verbeelding om contact met je helden te maken. Ze zijn altijd bij je. Maak vervolgens een lijstje van die mensen. Brainstorm met jezelf en schrijf intuïtief de namen op. Neem er de tijd voor en laat het lijstje ook even rusten.
2. Loop je lijstje door en bepaal een volgorde. Top 5 is prima om mee te beginnen.
3. Beschrijf vervolgens je top 5. Benoem wat ze doen en wat je goed aan haar/hem vindt en geef aan wat je met name bewondert.
4. Vraag vervolgens aan jezelf of je jezelf herkent in degene die je bewondert en sta daar eens wat langer bij stil. Probeer te achterhalen wat je aantrekt in je held. Om welke kwaliteiten gaat het en waarom zijn deze zo belangrijk voor je.

Mogelijke verdieping:

• Misschien zit er ook iemand in je directe omgeving bij. Het geeft een verdieping als je met deze persoon een gesprek aan gaat. Doe dat als het enigszins kan en probeer te achterhalen wat je nu precies bewondert. Vraag door en vraag ook hoe hij dat doet.
• Vraag als het mogelijk is eens aan iemand die je bewondert of je een dagje mee mag lopen om te kijken hoe hij/zij functioneert en welke kwaliteiten en vaardigheden deze inzet.

2. Ter illustratie mijn helden verhaal!

Om zo concreet mogelijk te maken hoe nu zo’n opdracht er uit ziet en wat je er uit kunt halen vertel ik mijn heldenverhaal. Ik laat zien wat deze helden voor mij betekend hebben en betekenen in mijn leven en werk. En laat ook zien hoe ik hen als voorbeeld gebruik om mezelf te stimuleren om me verder te ontwikkelen.

2.1 Mijn eerste held en grote voorbeeld Pippi Langkous

Als ik terugdenk aan mijn kindertijd dan is Pippi Langkous een van mijn eerste grote helden/voorbeelden. Pippi was altijd opgewekt en nergens bang voor. Zij woonde in haar eentje in een groot huis samen met haar aapje meneer Nielson en haar paard. Ze was rijk en haar schat, ja een kist vol goudstukken!, trok behoorlijk wat criminele figuren aan. Die wist ze echter altijd van zich af te slaan want ze was heel moedig en beresterk! Daarnaast beleefde ze met haar vriendjes Tommy en Annika allerlei spannende avonturen. Haar moeder woonde in de hemel en haar vader was piratenhoofdman en koning van het eiland Taka Tukaland.

Pippi gaf ruimte aan mijn fantasie!

Met haar stralende lach nodigde ze mij ook uit om op avontuur te gaan. Dat deed ik samen met mijn vriendinnetje Helma die ik ken sinds de kleuterschool. Samen creëerden we onze eigen wereld. Dat deden we door bij mij thuis de hele huiskamer te gebruiken. Alles stond dan vol met onze speelgoedvriendjes, huizen, dorpjes, straten enzovoort, gekregen en ook zelf gemaakt. Want creatief dat waren we!

In deze fantasiewereld kon alles en niemand kon ons daarvan weerhouden. Als we buiten speelden dan deden we dat achter het champignonbedrijf van de ouders van Helma. Van één van de karretjes om de champignons te vervoeren maakten we dan een boot. De betonnen aan- en afvoerplek van de champignons was vervolgens het water. Daar begaven we ons op samen met alles wat we mee wilden nemen om op avontuur te gaan. Alles was dan ook mogelijk en dat was in die tijd zeker op ons van toepassing.

Wat betekent Pippi voor mij?

Wat ik in Pippi bewonder is haar moed en onbevangenheid. Ze is nergens bang voor en gaat op avontuur uit. Wat me bij haar ook aanspreekt is haar grenzeloosheid. Ze is intuïtief, denkt niet teveel na maar probeert dingen uit en gaat zonder angst aan de slag.

Pippi was trouwens een mooie tegenhanger voor de angst voor het nieuwe en onbekende dat door mijn familie omarmd werd. Hoewel er verscheidene familieleden heel ongelukkig op het werk waren, was de reactie altijd, het is zoals het is. Doe maar gewoon, dan doe je gek genoeg! Steek niet je hoofd boven het maaiveld uit! Als het spannend wordt bukken en duiken dan gaat het vanzelf over! Dus als ik weer de neiging heb om te gaan duiken roep ik Pippi aan en gebruik haar woorden: “Ik denk dat ik het wel kan, want ik heb het nog nooit gedaan”. Dat geeft me altijd weer een oppepper.

2.2 Nelson Mandela

Geloven in eigen kracht

Deze Afrikaanse leider staat voor mij voor persoonlijk leiderschap. Persoonlijk leiderschap is voor mij dat je ergens voor staat en daar ook voor gaat, wat de omgeving daar ook van zegt. Nelson Mandela was de leider van het ANC (Afrikaans Nationaal Congres) dat vocht tegen de dominantie van de blanke etnische minderheid en de segregatiepolitiek. Nelson Mandela werd in 1963 (mijn geboortejaar) gearresteerd en veroordeeld tot een levenslange gevangenisstraf.

Tijdens zijn langdurige gevangenisstraf op Robbeneiland behield hij zijn kracht en waardigheid. Hij aanvaarde geen enkele voorkeursbehandeling, leidde alle protestacties en weigerde stelselmatig om zijn (Afrikaanse) bewakers met “baas” aan te spreken. Hij probeerde hun situatie te analyseren omdat hij besefte dat het gedrag van deze bewakers geleid werd door angst. Mandela gebruikte zijn jarenlange opsluiting om de geschiedenis van de Afrikaners en hun taal het Afrikaans te leren. Dit stelde hem in staat hun mentaliteit de begrijpen en de dialoog aan te gaan.

Terrorist wordt president!

Ook deed hij geen concessies toen de blanke machthebbers het met hem op een akkoordje wilde gooien. Hij bleef, ook na bijna 30 jaar gevangenschap, nog liever in zijn cel dan dat hij zijn principes verloochende en de machthebbers in de kaart speelde. Hij zocht vanuit zijn eigen kracht altijd de verbinding tussen mensen. Bijzonder is dat hij in staat was om de blanke bevolking die het volk veel leed had aangedaan te vergeven en dat uit te stralen naar de rest van de bevolking. Na zijn vrijlating, speelde hij een belangrijke rol bij de democratisering en de opheffing van de apartheid in Zuid Afrika. En werd uiteindelijk verkozen tot president van Zuid Afrika. Ook in die rol bracht hij verbinding tot stand tussen de blanke bevolking en de rest van de bevolking waarbij hij hamerde op wederzijds respect en zelf het goede voorbeeld gaf. In 1993 kreeg hij de Nobelprijs voor Vrede.

Wat betekent Nelson Mandela voor mij?

Nelson Mandela is een voorbeeld voor mij van volhardendheid. Geloof in je eigen principes en daar voor gaan. Niet afwijken van je eigen pad, geen binnenbochtjes.

2.3 Mijn partner Ad

Als ik kijk in mijn persoonlijke omgeving dan is mijn grote held mijn partner Ad. Ad is een man die voor mij een veilige omgeving heeft gecreëerd waarin ik mezelf kon zijn en me verder kon ontwikkelen. Hij heeft mij het vertrouwen en de ruimte gegeven om te gaan doen waar ik echt blij van word. Hij sprak me ook aan op het feit dat ik ongelukkig was op het werk en stimuleerde om wat anders te doen. Hierdoor heb ik mij ook op professioneel gebied kunnen ontwikkelen en ben ik uiteindelijk loopbaanadviseur geworden. Dat doet hij door zich volledig open te stellen, goed naar me te luisteren, zo min mogelijk (niemand is perfect) te oordelen en vertrouwen uit te stralen.

Wat betekent Ad voor mij?

Ad heeft me het belang van een veilige omgeving, vertrouwen en ruimte geven aan anderen laten zien en ervaren. Dat zijn ook eigenschappen die ik inmiddels een heel eind ontwikkeld heb en ik ben daar erg blij mee.

2.4 Mijn eerste baas dokter Van de Berg (Vertrouwen)

Dokter Van de Berg was mijn eerste werkgever en had een apotheekhoudende huisartsenpraktijk. Ik werkte daar als zijn assistent zonder diploma (ik was dat jaar gezakt voor het examen). Hij gaf me het gevoel dat ik er mocht zijn. Ik kreeg van hem vertrouwen en de ruimte om me te ontwikkelen en mijn eigen manier van werken te ontdekken. Ik mocht de tijd nemen voor de patiënten zodat ik wist wat er bij hen speelde zodat ik daar snel op af kon stemmen. Dat werd zowel door mijn werkgever als de patiënten zeer op prijs gesteld. Ik heb daar dan ook met veel plezier gewerkt (zie ook mijn artikel Hoe ben ik loopbaanadviseur geworden).

Wat betekent Dokter Van de Berg voor mij?

Hij liet me zien dat ik goed was zoals ik was en dat ik het waard was om gezien te worden. Ik had in die tijd behoorlijke faalangst en alle examens waar ik aan deelnam eindigden in een drama. Hierdoor dreigde ik alle zelfvertrouwen kwijt te raken. Dokter Van de Berg gaf me de ruimte om weer zelfvertrouwen op te doen en stimuleerde en moedigde mij aan door me te behandelen als een volwassene.

2.5 Theo het hoofd van de gipskamer

Theo was mijn derde leidinggevende en de gipsverbandmeester van een lokaal ziekenhuis. Na een vervelende periode te hebben gehad waar ik erg ongelukkig was op het werk omdat de werkgever na 6 maanden nog steeds de naam van de oude assistent riep als hij me nodig had, kwam ik bij Theo terecht.

Theo zag me als mens en gaf me, in de vaak hectische omgeving, een veilige basis om mijn ding te kunnen doen. Hij gaf me de ruimte om, in mijn eigen tempo, me het werk eigen te maken. Ook straalde hij rust uit, wist altijd wel een creatieve oplossing te bedenken voor een behandeling en deed dat met heel veel respect naar iedereen. Hij was mijn ‘secure base’ (George Kohlrieser, Laat je niet gijzelen). Hierdoor ontstond er voor mij een prettige werkomgeving. Iedereen werkte er met veel plezier en ieders aandeel werd gewaardeerd en was even belangrijk. Dat had als resultaat dat zowel ik, mijn naaste collega’s én de patiënten, zich gezien en gehoord voelden en dat behandelingen lichter aanvoelden en iedereen met een goed gevoel naar huis kon gaan.

Wat betekent Theo voor mij?

Theo creëerde een veilige omgeving en geloofde in mijn kunnen en stimuleerde me om nieuwe dingen op te pakken! Hierdoor gaf hij mij alle ruimte om verder te werken aan mijn zelfvertrouwen.

2.6 Andere helden

Vanzelfsprekend zijn er ook nog andere helden die mij uiteindelijk geholpen hebben en nog steeds helpen om mijn eigen pad te volgen. Wanneer nodig roep ik ze op en bedenk wat ik van hen geleerd heb. Bovenstaand voorbeeld is ‘slechts’ een klein gedeelte van mijn helden. Desalniettemin hoop ik dat je zo toch een duidelijk beeld krijgt van wat ik met mijn helden verhaal bedoel.  

Van mijn helden heb ik geleerd om met een open mind de wereld tegemoet te treden en dat ongelukkig zijn op het werk niet een gegeven is maar in zekere zin een keuze. Ik heb er voor gekozen om me met plezier en zonder angst verder te ontwikkelen. Ik heb meer zelfvertrouwen gekregen, en sta steeds steviger in mijn persoonlijk leiderschap. Daarnaast heb geleerd dat ik speels mag zijn en zonder oordeel naar mezelf mag kijken.

3. Over welke kernkwaliteiten/talenten/vaardigheden beschikken mijn  helden?

3.1 Mijn helden zijn niet ongelukkig op het werk.

Ik ontdekte dat mijn helden beschikken over persoonlijk leiderschap. Dit is de vaardigheid om jezelf te leiden. Hierdoor maak je keuzes om dingen te doen die bij je passen en op te houden met dingen die niet bij je passen. Hierbij werken je hoofd (denken), hart (voelen) en buik (weten) optimaal samen om je doelen te realiseren. De basis van hun persoonlijk leiderschap is zelfkennis.

Daardoor zijn ze zich bewust van hun kwaliteiten, talenten, aandachtspunten en patronen en weten wat ze nodig hebben om goed te kunnen functioneren. Dit persoonlijk leiderschap helpt je om sturing te geven aan je gevoelens, gedachten en impulsen. Hierdoor kun je optimaal gebruik maken van je kwaliteiten en talenten en kun je je gewenste doelen realiseren. Al mijn helden straalden dat op de een of andere wijze uit en daarom spreken ze me aan.

3.2 Ongelukkig op het werk maar wat dan?

Voor mij is het heel lang lastig geweest om mijn eigen koers te bepalen omdat ik nauwelijks wist wat ik eigenlijk heel graag wilde. Ik was door mijn opvoeding en jeugd heel goed geworden om op te vangen wat gewenst was en daar speelde ik op in. Zo was ik qua mode net altijd iets eerder dan de massa. Daar kun je trouwens nu goed geld mee verdienen als influencer. Echter ik werd er niet blij van. Omdat ik niet wist wat ik zelf graag zou willen. Ik was zowel ongelukkig op het werk als daarbuiten.

3.3 Hulp vragen en aanvaarden is een belangrijke kwaliteit zeker als je ongelukkig bent op het werk!

Mijn helden gaven me vertrouwen en leerden mij ook dat hulp vragen best krachtig is. Beter dan duiken en net doen of je het weet, omdat je bang bent dat iets vragen als dom wordt ervaren. Zij deden het voor en sommigen gingen met me in gesprek en stimuleerden me om mezelf verder te ontwikkelen. Zo heb ik mijn eigen persoonlijk leiderschap ontwikkeld en laat ik eerlijk zijn dat is een continu proces en dat is ook niet erg. De kunst is en blijft om jezelf te worden en te blijven en telkens weer te bepalen wat voor jou nu het beste is.

4. Wat is mijn rol als loopbaanadviseur als je ongelukkig bent op het werk?

Samen achterhalen we wat er achter zit dat je ongelukkig bent op het werk. Ligt het aan het werk óf ligt het bij jou en zo ja wat zou je graag anders willen. In ‘gesprek gaan’ met je helden is één van de methodes die we in kunnen zetten. Als we dat doen dan help ik je om erachter te komen wie jouw helden zijn, wat deze voor je kunnen betekenen en wat je van ze kunt leren. Kortom je gaat op zoek naar wie jij daadwerkelijk bent. Om vervolgens te bepalen wat je wil gaan doen. Dit doe ik door; door te vragen, patronen te herkennen en samen met jou te kijken wat belangrijk voor je is. Ook help ik je om keuzes te maken. Wat ik doe is je ondersteunen zodat je tot een concrete praktische invulling van je verlangen komt om het anders te gaan doen.

Dat klinkt heel eenvoudig maar is, als je echt aan de slag gaat, best een hele reis. En laten we eerlijk zijn als het zo eenvoudig was, hadden we geen loopbaanprofessionals nodig. De praktijk wijst uit dat zo’n traject vaak niet zonder slag of stoot gaat. Ongetwijfeld kom je op je reis naar jezelf beren op de weg tegen. Het is waarschijnlijk dat je in aanraking komt met je eigen weerstand en emoties en ook in je omgeving (werk, privé) kun je stuiten op weerstand.

4.1 Samen op pad. Twee zien meer dan een.

Mijn rol is dat ik samen met jou dit avontuur aanga. Ik ben er van overtuigd dat er vaak veel meer mogelijk is dan je denkt doordat ik met een frisse blik kan kijken naar jouw situatie. Ik kijk met je mee, stimuleer je en hou je een spiegel voor als het nodig is. Mijn ervaring is dat de mensen die bij mij komen dat doen omdat ze of ontslagen zijn of ongelukkig op het werk zijn en daardoor vastlopen in hun werk en opeens tot de conclusie komen dat het anders moet. Kortom ze voelen zich wakker geschud en hierdoor geroepen om op weg te gaan.

Dat is het begin van de reis. Het is belangrijk om dit in stappen te doen. Ik help je daarbij om daadwerkelijk te durven luisteren naar deze oproep en hier vervolgens concreet handen en voeten aan de geven.

Het helden verhaal is zoals gezegd één van de mogelijkheden om inzicht te krijgen in waarom je ongelukkig op het werk bent, waar je nu staat en waar je naar toe wil. Afhankelijk van wat bij jou past zet ik deze of een andere oefening in. Wanneer we voor het heldenverhaal kiezen, kijken we vervolgens samen naar welke kwaliteiten/talenten van jouw helden jou aanspreken. Daarna gaan we aan de slag met je eigen kwaliteiten en talenten en leggen deze ernaast (zie ook mijn artikel kernkwaliteiten zijn je groeibriljanten).

5. Wat levert mijn loopbaantraject je op?

Mensen die ik heb mogen begeleiden zeggen dat ze door het loopbaantraject écht contact gemaakt hebben met wie ze zijn en wat ze willen. Hierdoor weten ze welke voorwaarden voor hen belangrijk zijn als het gaat om leven en werk. Ze hebben inzicht in hun belemmerende en helpende overtuigingen en weten dat ongelukkig op het werk zijn niet een vaststaand gegeven is.

Sterker nog ze zijn de strijd aangegaan en hebben hierdoor vaak hardnekkige weerstanden overwonnen en zijn los gekomen van patronen waar ze niet zo blij van worden. Kortom ze hebben een bewuste keuze gemaakt om zichzelf te herontdekken. In principe is namelijk alles aanwezig, je hoeft er alleen maar opnieuw naar te kijken. Hierdoor ontdek je dat er veel meer mogelijkheden zijn dan je ooit voor mogelijk had gehouden.

Als je eenmaal het besluit hebt genomen om je eigen weg te kiezen, zul je merken dat er plotseling ook mensen op je pad komen die jou gaan helpen. Zij beschermen je en stimuleren je en ondersteunen je om het gevecht met het onbekende aan te gaan.  

6. Conclusie: Ga op reis, vindt je eigen innerlijke held en wordt niet ongelukkig op het werk.

Ik begon deze bijdrage met mijn eigen verhaal en ben er van overtuigd dat je niet ongelukkig op het werk hoeft te zijn. Mijn helden hebben me hierbij geholpen. Door stil te staan bij wie mijn helden zijn en wat deze voor mij betekenen of betekent hebben, heb ik mijn eigen innerlijke pad gevonden en ben ik geworden wie ik nu ben. De helden die op mijn pad zijn gekomen hebben mij daar op geheel eigen wijze bij geholpen en helpen mij nog steeds ook als ze fysiek niet meer bij me zijn. Ik ben ze daar ontzettend dankbaar voor en ik wens dan ook iedereen zijn eigen helden toe!

Op zoek gaan naar je helden helpen je om je eigen innerlijke held, je eigen persoonlijk leiderschap te vinden. De basis van persoonlijk leiderschap is zelfkennis. Je bent je bewust van je kwaliteiten, talenten, aandachtspunten en patronen en je weet wat je nodig hebt om goed te kunnen functioneren. Persoonlijk leiderschap helpt je om sturing te geven aan je gevoelens, gedachten en impulsen en een gelukkig mens te worden, te zijn en ook te blijven.

Tijdens dit proces, waarin je daadwerkelijk invulling gaat geven aan je verlangen om het anders te gaan doen en echt op zoek te gaan naar wie jij daadwerkelijk bent en wil zijn of juist meer te worden (je essentie), gaat zoals al eerder aangegeven niet zonder slag of stoot. Het is dan ook van essentieel belang dat je op zoek gaat naar jouw helden, de helpers die een eindje met je mee gaan lopen. Zo ga je uiteindelijk in contact komen met je eigen innerlijke held, je eigen persoonlijk leiderschap.

6.1 Interesse om een keer te kijken wat jouw helden voor je kunnen betekenen?

Mocht je na dit gelezen te hebben behoefte hebben om hiermee aan de slag te gaan, dan ben je van harte welkom om hierover met mij te sparren. Neem contact op, mail of bel me voor een vrijblijvend eerste gesprek om samen te onderzoeken wat ik voor je kan betekenen en indien gewenst dit avontuur samen met je aan te gaan.

Karin van ’t Hoff