Doktersassistent wordt loopbaanadviseur!

Dit is mijn (levens)loopbaanverhaal en vertelt hoe ik na diverse omzwervingen uiteindelijk loopbaanadviseur ben geworden. Zoals je zult zien is het bij mij, zoals bij de meesten, niet allemaal van een leien dakje gegaan maar mede daarom heb ik er juist veel van geleerd. Misschien kun je er wat inspiratie uit halen als het wat tegen zit. Ik kan je alvast wel zeggen dat ik het achteraf zeker de moeite waard vond maar ook dat als ik alles toen geweten had dat ik er toen misschien toch voor was teruggeschrokken. Ik hoop dat mijn verhaal je inspireert als je ook op een kruispunt staat in je loopbaan om ook net als ik uiteindelijk op pad te gaan.

Mijn schoolperiode.

De reguliere schoolperiode was een regelrechte ramp. Op de lagere school, een katholieke school met nog veel nonnen, konden ze niet veel met me aanvangen. Ik was speels, slordig en niet echt gemotiveerd om te leren zoals iedereen dat deed. Ook werd ik gepest en met rekenen moest ik elke keer een groep lager. Uiteindelijk ging ik naar de MAVO en heb daar na ziekte 5 jaar over gedaan.

In die tijd was er geen studie- of loopbaanadvies en na de MAVO ging ik dan maar naar de HAVO. Die heb ik toen op een tiende punt net niet gehaald. Door al die ervaringen werd ik steeds onzekerder en had ik een ontzettende faalangst opgebouwd. Het resultaat is dat ik ook twee jaar heb gedaan over de eenjarige opleiding voor doktersassistent. Ook ben ik bijna oneindig vaak opgegaan voor mijn rijbewijs. De conclusie die ik trok was dat ik, als het om leren ging, geen echt talent was maar dat ik wel een ontzettende doorzetter was.

Mijn eerste baan bij een huisarts!

Ik ben mijn carrière begonnen als doktersassistent bij een kleine apotheekhoudende huisarts. Als doktersassistent kon ik de tijd nemen voor de patiënten, wist wat er bij hen speelde en kon daar rekening mee houden als zij op het spreekuur kwamen of als ze me belden. Dat werd zeer op prijs gesteld zowel door de patiënten als door mijn werkgever. Ik heb de ruimte gekregen om me te ontwikkelen en mijn eigen manier van werken te ontdekken en heb daar dan ook met veel plezier gewerkt.

Hoe heb ik mijn eigen manier van werken ontdekt en hoe heb ik dit vormgegeven?

Toen ik hier begon was ik achttien jaar en had ik de opleiding voor doktersassistent nog niet gehaald. De keuze voor dit vak kwam doordat iemand in mijn directe  omgeving zei: “Dit is wel iets voor jou”, zonder duidelijk aan te kunnen geven waarom! Goed bedoeld loopbaanadvies aan de koffietafel. In het sollicitatiegesprek dat ik met deze arts had was er direct een klik. Dat kwam omdat ik me kwetsbaar opstelde door te vertellen dat ik het eerste jaar niet gehaald had en nog zoekende was. Dit zorgde ervoor dat ik het gevoel kreeg dat ik er mocht zijn. Dat had als resultaat dat er voldoende vertrouwen was om samen te gaan werken en ik het geleerde direct in de praktijk kon brengen.

Ik kreeg daar de ruimte om te leren en ook fouten te maken. Ook kreeg ik de verantwoordelijkheid om mijn eigen spreekuur te hebben. Op woensdagmiddag was dat het wrattenspreekuur. Dan kwamen er kinderen met wratten die ik aan mocht stippen. Ook had ik een spreekuur waar ik o.a. hechtingen verwijderde, injecties gaf en wonden verzorgde. Dat had als resultaat dat ik zelfvertrouwen kreeg en daar met veel plezier heb kunnen werken.

Ik was me er toen nog niet zo bewust van dat de combinatie leren en dat direct toepassen voor mij het beste werkte. Gaandeweg mijn carrière werd dat echter steeds duidelijker. Ik kwam er o.a. achter dat ik over een aantal mooie kwaliteiten beschik zoals praktisch en geduldig. Ik heb bij de apotheekhoudende huisarts de basis kunnen leggen om erachter de komen over welke kwaliteiten ik beschik en hoe ik deze in kan zetten. Ik kom daar later nog op terug.

Op naar de volgende uitdaging in mijn loopbaan! Het gezondheidscentrum!

Omdat het contract bij de apotheekhoudende huisarts afliep (ik verving daar iemand die een half jaar naar Australië ging), heb ik de keuze gemaakt om te solliciteren bij een gezondheidscentrum. Daar ben ik eveneens gaan werken als doktersassistent. Ik merkte dat ik de behoefte had om te weten hoe andere disciplines binnen het centrum werkten, denk hierbij aan bijvoorbeeld een fysiotherapeut of een diëtist, In de gesprekken met hen heb ik de basis gelegd om multidisciplinair (samen met andere disciplines) te leren werken. 

De gipskamer bij een groot regionaal ziekenhuis!

Na drie maanden (het betrof een tijdelijk contact i.v.m. zwangerschapsverlof) moest ik iets nieuws hebben. Ik heb toen nog gedacht om een loopbaanadviseur in te schakelen maar ging hierover ook in gesprek met een vriendinnetje. Ze werkte in een ziekenhuis als operatiekamer assistent. Als mijn privé loopbaanadviseur adviseerde ze me om te gaan praten met Theo de gipsverbandmeester van dit ziekenhuis. Zij had de indruk (werkte regelmatig met hem samen) dat wij het wel met elkaar zouden kunnen vinden op zowel persoonlijk als professioneel gebied. Terugkijkend was dit mijn eerste netwerkgesprek. Na dit gesprek ben ik daadwerkelijk gaan werken op de gipskamer. Ik werkte intensief samen met twee gipsverbandmeesters, verpleegkundigen, artsen enzovoort. Dat deden we door veel plezier met elkaar te maken. Dat zorgde ervoor dat de soms moeilijke behandelingen lichter aanvoelden, zowel voor de patiënt als voor ons. We zorgden er hierbij voor dit altijd met respect te doen.

Naast de standaardbehandelingen werd er ook van ons verwacht om met creatieve oplossingen te komen. De tijdsdruk stond dat weleens in de weg, echter we deden ons best om zoveel mogelijk af te stemmen op de behoefte van de patiënt en de tijd voor ze te nemen zodat ze met een goed gevoel naar huis konden gaan. Ik heb dit werk dan ook met veel plezier gedaan en de bedoeling was dat ik de opleiding voor gipsverbandmeester ging volgen.

Allergisch voor gips

Gedurende de vier jaar dat ik er werkte ontwikkelde ik echter een allergie voor een stof in het gips. Dat werd zo extreem dat ik op advies van de bedrijfsarts uiteindelijk per direct moest stoppen. Dat vond ik vreselijk want het werken op de gipskamer leverde mij veel plezier op. Ik kon de tijd nemen voor een behandeling, persoonlijke aandacht geven aan de patiënt en ook nog eens ambachtelijk werken. Kortom mijn wereld stortte in elkaar.

Geen begeleiding of loopbaanadviseur te bekennen. Werkgever deed toen niets!

Het belang van een gezonde basis

Na me te hebben ziek gemeld ben ik naar huis gegaan. Na acht weken was ik zo goed als vrij van uitslag en wilde weer aan het werk. Thuis zitten en niets doen was helemaal niets voor me. Maar wat moest ik doen? Er was toen geen begeleiding vanuit het ziekenhuis en geen loopbaanadviseur die wat voor me kon doen. Ik heb toen maar zelf contact gezocht met het hoofd P&O van het ziekenhuis waar ik werkte en heb haar gevraagd om een afspraak. Ik wilde kijken wat het ziekenhuis voor me kon betekenen. Tijdens het gesprek dat ik met haar had, vertelde ik haar dat ik graag zelf in actie wilde komen en toch weer iets wilde doen met mijn opleiding.

De polikliniek

Dat had als resultaat dat ik mee kon lopen op de polikliniek cardiologie. Vrij snel was er plek voor mij op de polikliniek interne/oncologie. Ik kon daar tijdelijk iemand vervangen die met zwangerschapsverlof zou gaan. Dat heb ik enige tijd arbeidstherapeutisch gedaan. Daarna was er ruimte voor een vaste aanstelling. Ik heb hier meer dan twaalf jaar gewerkt.

Hoe bepalend is de omgeving waar je werkt?

Ik had altijd gewerkt in teams met korte overleglijntjes met bevlogen mensen voor hun vak. Waar naast professionele aandacht ook persoonlijke aandacht voor elkaar en de patiënten was. Nu kwam ik in een omgeving terecht waar daar door de hoge werkdruk geen tijd voor was. Ik nam dat in eerste instantie voor lief omdat ik me graag professioneel wilde ontwikkelen. Mijn doel was om persoonlijke aandacht te kunnen geven aan de vaak zeer ernstig zieke patiënten. Echter hoe ik het ook aanpakte, ik had constant het gevoel dat er van alle kanten aan me getrokken werd en ik merkte dat ik mezelf kwijt begon te raken. Ik voelde dat ik doodmoe werd en geen plezier meer in mijn werk had. Ik was op dat moment niet in staat om mijn behoefte aan te geven.

Niet gelukkig en doodmoe!

Dat straalde ik blijkbaar uit en gaf dat ook aan. Het gevolg was dat mijn leidinggevende opeens vond dat ik niet goed functioneerde. Het gevolg was dat er een heel circus met gesprekken opgezet werd om me beter te laten functioneren. Helaas had de extra stress die dit opleverde weer een averechts gevolg op mijn functioneren. Kortom het ging van kwaad naar erger. Als klap op de vuurpijl werd ook nog duidelijk dat mijn kinderwens, na een lang emotioneel zwaar vruchtbaarheidstraject, niet in vervulling zou gaan. Dus mijn “uitweg” moeder en een paar dagen op de poli ging ook niet door. Ik moest een andere invulling geven aan mijn leven.

Vastgelopen en wat nu? De loopbaanadviseur!

Met loopbaanadviseur Ellen op zoek naar mijn eigen verhaal!

Alleen kwam ik er niet uit en ik heb professionele hulp gezocht bij een loopbaanadviseur. Ik wilde een andere levens- en werkinvulling. Met deze loopbaanadviseur kwam ik er achter dat mijn rode draad was dat ik gek ben op persoonlijke verhalen van mensen. Daar kwam ik in mijn contact met patiënten achter en ook doordat ik het lezen had ontdekt. Met name verhalen van mensen interesseren en inspireren mij zeer en ik verslond het ene na het andere boek.

De vakopleiding een nieuwe weg afslag op mijn loopbaanpad.

Toen ik me af ging vragen of ik hier professioneel iets me zou kunnen, vertelde een vriendinnetje dat zij de vakopleiding boekenbranche had gedaan. Ze was enthousiast over de opleiding en werkte destijds in de plaatselijke boekhandel als bedrijfsleider. Door haar enthousiasme ben ik me gaan verdiepen in de opleiding. Uiteindelijk heb ik deze opleiding naast mijn werk gevolgd. Dat betekende dat ik vier dagen werkte, één dag studeerde en één avond in de week naar school ging.

De opleiding was leuk en gaf me ook veel zelfvertrouwen. Ik werd gehoord en gezien en toonde aan dat ik best wel kon studeren. Echter ik kwam ook tot de conclusie dat werken in een boekhandel niets voor mij was. Dat merkte ik tijdens de gesprekken die ik met mijn vriendinnetje en haar leidinggevende had. Ik heb behoefte aan intensiever en langduriger contact met mensen. Een boekhandel bleek daarvoor niet de juiste werkomgeving te zijn!

En nu echt doorpakken! Loopbaanadviseur Gerard

Ja de tijd was gekomen dat ik echt serieus naar mijn situatie moest gaan kijken met betrekking tot het zetten van een volgende stap op mijn levensloopbaanpad. Dat heb ik o.a. gedaan door open te staan voor hulp van vrienden en bekenden. Daarnaast had ik goede ervaringen met het eerder gelopen loopbaanadviestraject. Ik had weer leren denken in mogelijkheden, had een veel positiever zelfbeeld gekregen en zat weer lekker in mijn vel.

Kortom ik was een stuk verder en besloot daarom om weer een loopbaanadviseur in de arm te nemen. In de gesprekken met hem en door de te maken testen kwam ik er achter dat personeelswerk de juiste richting voor mij zou kunnen zijn. Naast de eerder ontdekte kwaliteiten praktisch en geduldig, kwam ik erachter dat ik ook inlevingsvermogen heb en ook over doorzettingsvermogen beschik. Daarnaast straal ik rust en vertrouwen uit en maak gebruik van een gezonde dosis humor.

Weer terug naar school!

Ik ben op zoek gegaan naar een voor mij passende opleiding en kwam in eerste instantie uit op de deeltijd MBO+ opleiding sociaal juridisch medewerker. Daar ben ik mee begonnen en die heb ik afgemaakt. Echter ik kwam er achter dat dat nog niet voldoende was om écht te kunnen doen wat ik wilde. De volgende stap was doorstromen naar de deeltijdopleiding Personeel en Arbeid aan de HAN te Nijmegen. Daarbij had ik in mijn achterhoofd dat ik zou willen werken als loopbaanadviseur. Dat kwam omdat ik tijdens mijn traject heb mogen werken met twee zeer bevlogen loopbaanadviseurs.

De opleiding sprak me ook aan omdat ik het nodig had om me een beeld te kunnen vormen van hoe het werkt in een organisatie met mensen. Hierdoor heb ik een overall visie kunnen ontwikkelen als het gaat om belangen en tegenstellingen binnen een organisatie. Voordat ik aan deze opleiding ben begonnen wilde ik me ook een beeld vormen van de werkzaamheden van een afdeling P&O. Op advies van mijn loopbaanadviseur heb ik hiervoor contact gezocht met deze afdeling in mijn ziekenhuis. Daar heb ik verteld wat ik wilde gaan doen en wat ik nodig had om de juiste keuze te maken. Ik kwam hierdoor in contact met een bevlogen assistent personeelszaken. Zij heeft mij door haar enthousiasme en haar hart voor mensen laten zien dat deze richting voor mij passend was.

De overstap van zorg naar personeelswerk!

Na een aantal maanden te hebben meegelopen op de afdeling P&O, kwam er op het secretariaat van deze afdeling een functie voor administratief medewerker vrij. Dat was voor mij de kans om concreet de overstap te maken van mijn functie als doktersassistent naar de functie van personeelsmedewerker. Ik heb gesolliciteerd en ben aangenomen. Door met mijn voeten in de klei te gaan staan heb ik de administratieve basis van het P&O vak kunnen leren. Omdat ik de ambitie had om op termijn op HBO niveau te functioneren, ben ik gaan kijken of ik me daar ook op tactisch en strategisch niveau zou kunnen ontwikkelen. Ik wilde immers het geleerde op school direct in de praktijk kunnen brengen.

Assistent van Willem

Op enig moment kwam ik tijdens de pauze in contact met Willem, de adviseur arbeidsvoorwaarden. Dat klikte zowel op persoonlijk als professioneel vlak. Willem zocht een assistent en ik kreeg die baan. Hier heb ik geleerd om beleidsmatig te denken en werken en kreeg ik inzicht in de verschillende belangen binnen een organisatie. Dat heb ik o.a. verkregen door deel te nemen aan diverse (multidisciplinaire) overlegvormen. Ik heb hier ontzettend veel van geleerd en ik kwam er steeds meer achter waar ik echt blij van word namelijk persoonlijk contact met mensen zodat ik echt iets voor hen kan betekenen. In de functie als assistent arbeidsvoorwaarden was dat toch te beperkt. Ik had vooral contact per telefoon of mail.

Afscheid nemen van het ziekenhuis

Het was dan ook tijd om een volgend stap te maken. Ik ben hierover het gesprek aangegaan met mijn leidinggevende. We zijn overeengekomen dat de organisatie mijn opleiding zou betalen en een stageplek zou garanderen en dat ik na mijn opleiding de organisatie zou verlaten. Dat had nog wel wat voeten in de aarde. Ik heb daar echter van geleerd hoe belangrijk het is om de regie te hebben en deze ook te behouden. Tot aan de datum van ontslag heb ik op eigen verzoek nog enige tijd meegelopen met een personeelsadviseur en ben ik werkzaam geweest binnen het mobiliteitscentrum binnen het ziekenhuis. Ik heb hierdoor een basis kunnen leggen voor de volgende stap buiten deze organisatie.

En dan de wijde wereld in. Eindelijk loopbaanadviseur worden!

Ja er ging een compleet nieuwe wereld voor me open na eenentwintig jaar werkzaam te zijn geweest in een grote zorginstelling! Eenmaal uit dienst en na het behalen van mijn Bachelor Personeel en Arbeid, zag ik in dat ik echt wilde gaan voor loopbaanadvies en coaching. Om mijn beeld te toetsen van de werkzaamheden heb ik uitgebreid onderzoek gedaan. Dat heb ik o.a. gedaan door loopbaanadviseurs te spreken over hoe zij hun werkzaamheden ervaren en wat het ze oplevert. Door mijn enthousiasme was bijna iedereen die ik benaderde bereid om persoonlijk met mij in gesprek te gaan. De gesprekken met die loopbaanadviseurs maakten mij steeds enthousiaster om ook daadwerkelijk op termijn als loopbaanadviseur en coach aan de slag te gaan.

Gesprekken en de opleiding tot loopbaanadviseur

Ook de gesprekken die ik had met mijn (loopbaan)coach (vanuit mijn ontslag heb ik een outplacementtraject kunnen regelen), hebben mij naast het afscheid nemen van het ziekenhuis, geholpen om de stap daadwerkelijk te maken. Toen ik mijn behoefte uitsprak om een gerichte opleiding te volgen om mijn vaardigheden om daadwerkelijk te gaan adviseren en coachen te kunnen leren en me wat zekerder te gaan voelen, adviseerde hij mij de leergang loopbaanontwikkeling (Alites) te gaan volgen. Dit was een korte en intensieve leergang. Ik heb hier vooral het vertrouwen gekregen dat wat ik tot nu toe had geleerd, daadwerkelijk in de praktijk kon gaan brengen!

Netwerken

Daarnaast ben ik actief gaan netwerken. Hoe ik dat moest doen had ik geleerd tijdens mijn loopbaantraject! Wat vond ik dat in eerste instantie spannend! Het is toch wat anders om ook daadwerkelijk met mensen in gesprek te gaan, te vertellen wat je te bieden hebt en jezelf dus te laten zien! Echter door het steeds meer te gaan doen ontstond er steeds meer vertrouwen.

Tijdens een van deze netwerkbijeenkomsten trof ik een enthousiaste ondernemer. Ik vertelde dat ik graag de kans wilde krijgen om als loopbaanadviseur en coach ervaring op te doen. Zij adviseerde mij om contact op te nemen met een bevriende bedrijfsarts die samen met een organisatieadviseur een re-integratiebureau runde. Ik trof twee zeer bevlogen professionals die werkten vanuit hun hart en het beste voor hadden met de mensen die bij hen kwamen. Dat klikte zo goed dat ik op mijn vraag of ik ervaring op kon komen doen, ik daar direct een ja op kreeg.

Mijn eerste baan als loopbaanadviseur!

Ik was dan ook als een kind zo blij dat ik één dagdeel in de week met een groep cliënten aan de slag mocht met een zeer lange afstand tot de arbeidsmarkt. Dat deed ik o.a. in de vorm van een sollicitatietraining. Door me geduldig en open op te stellen en soms met zachte hand de confrontatie aan te gaan, kon er een gevoel ontstaan van er samen voor te willen gaan. Dit had als resultaat dat er verbinding ontstond en men zich gezien en gehoord voelde. Daarnaast kreeg ik de gelegenheid om ook individueel cliënten te coachen.

Terugkijkend is dit de eerste stap geweest naar het zelfstandig ondernemerschap als loopbaanadviseur en coach. Ik kreeg de kans om ervaring op te doen en leerde mijn eigen wijze van begeleiden en coachen ontdekken. Na enige tijd op vrijwillige basis werkzaam te zijn geweest, heb ik gedurende anderhalf jaar op freelance basis voor hen gewerkt. Met deze basis durfde ik het aan om mijn vleugels uit te slaan en mijn wens om loopbaanadviseur en coach werkelijkheid te maken.

Wat heeft het werken voor dit re-integratiebureau mij opgeleverd?

Gedurende deze periode van ongeveer een anderhalf jaar, heb ik mezelf opnieuw kunnen uitvinden en mijn eigen manier van leven en leren ontdekt. Ik ben me er bewust van geworden dat ik een keuze had om uit mijn bestaande situatie te stappen en mijn eigen regie te pakken.

De moraal van dit verhaal; Ik ben eindelijk loopbaanadviseur!!!

Wanneer ik terugkijk op mijn loopbaan heb ik regelmatig een carrièreswitch gemaakt. Dat is goed geweest voor mijn ontwikkeling omdat ik elke keer weer wat anders kon leren. De weg die ik afgelegd heb was lang maar de rode draad is altijd geweest dat ik iets met mensen wilde. Ik wilde er voor mensen zijn en iets voor hen betekenen. Als doktersassistent aan de balie deed ik dat al met groot plezier en dat doe ik nog steeds.

Ik vind het mooi om te zien dat ik mijn wens om loopbaanadviseur en coach te worden werkelijkheid heb gemaakt. Ook ben ik er trots op dat ik nu mijn eigen bedrijf vorm geef. In mijn loopbaan heb ik gemerkt dat het voor mij belangrijk is dat ik dingen op mijn eigen wijze kan doen. Als ik me teveel moet aanpassen raak ik het spoor bijster. Dat was al op de lagere school maar ook bij grote organisaties waar ik voor gewerkt heb. Ik vind het mooi om te constateren dat ik nu doe waar ik “moeiteloos briljant” in ben. En dat gun ik jou ook!

Mocht je na dit gelezen te hebben de behoefte hebben om met mij te sparren over hoe jij de volgende carrièrswitch kunt maken, dan ben je van harte welkom om hierover vrijblijvend met mij te sparren!

Karin van ’t Hoff

Iedereen had het vroeger over dat ik hardleers was en dat ik moest leren reflecteren. Wat een onzin dacht ik. Waarom zou ik uitgebreid naar mijn eigen falen kijken? Vertel maar wat ik moet doen en dan doe ik het precies na dan weet ik het toch ook. Het kijken naar mijn eigen falen en daarbij stil staan was voor mij te pijnlijk en bevestigde in mijn ogen keer op keer dat ik het toch nooit zou leren. Dat was toen mijn thema.

Totdat ik er achter kwam dat dat de enige wijze was om daadwerkelijk iets van binnen te leren. Alleen door de confrontatie met jezelf aan te gaan en te ervaren, kom je verder als het gaat om gedragsverandering. Echter om dat te kunnen, moest ik wel contact maken met wat ik deed en leren om zowel kritisch als met mededogen naar mezelf te kijken. Dat was een hele klus en soms heel confronterend. Gelukkig heb ik twee heel goede coaches gevonden en in de coachgesprekken met hen ben ik erg gegroeid. Wat ben ik blij dat ik de uitdaging aan gegaan ben en dat toch geleerd heb! Er ging een wereld voor me open. Dus wil jij ook leren om verder te komen en je doelen te behalen dan is dit artikel misschien wel wat voor je.

1.Wat is reflecteren?

Door te reflecteren, ook wel spiegelen genoemd, kijk je zo neutraal mogelijk terug op je eigen handelen, je eigen gedrag. Het doel hiervan is je handelen zonder oordeel te bekijken. Wat doe je precies, wat is het resultaat en wat zou je eventueel anders kunnen doen? Je leert zo om wanneer nodig bij te sturen. Zo kun je je verder ontwikkelen. Reflecteren is dus een persoonlijke evaluatie van je gedrag. Door middel van reflectieoefeningen, individueel of begeleid, kun je de reden van je gedrag en handelen beter leren begrijpen. Reflecteren is jezelf naar het waarom van je handelen vragen. Hierdoor komen je emotionele handelingen en gedragingen vaak in een ander daglicht te staan. Naast zelfreflectie kun je het beeld dat je van jezelf hebt (zelfbeeld) ook laten toetsen door anderen. Ook dit kan nieuwe inzichten bieden.

2. Kijk eens wat vaker in de spiegel!

In mijn werk als loopbaanprofessional hou ik mijn klanten in de coachingsgesprekken regelmatig een spiegel voor. Hiermee laat ik ze stil staan bij hoe zij werken én leven, welke keuzes zij daarbinnen maken, welke vaardigheden ze inzetten en hoe dat voelt. Omdat niet iedereen van nature makkelijk kan reflecteren laat ik ze bijvoorbeeld een leerstijlentest doen. Zo weet ik of iemand een doener een bezinner een bedenker of een beslisser is.

Door het verkregen inzicht ontstaat er ruimte om te leren. Dit verkregen inzicht kan ook helderheid verschaffen over waarom iemand het binnen een organisatie/functie niet naar zijn zin heeft. Als dat zo is bestaat er een grote kans dat zij hierdoor minder goed functioneert of op termijn uit gaat vallen. Door hier gericht aandacht aan te geven, zowel richting de medewerker maar ook richting de werkgever, kan deze medewerker opnieuw naar zichzelf leren kijken. Wat gaat goed en wat zou anders kunnen. Hiermee bereik je dat de juiste persoon op de juiste plek werkzaam is en kun je als werkgever langdurige uitval voorkomen.

3. Wat heb je nodig om te kunnen reflecteren?

Als instrument gebruik ik o.a. het reflectieverslag. Het reflectieverslag is een middel om terug te kijken op je eigen handelen, je eigen gedrag. Door het maken van dit verslag na afloop van elk gesprek dat ik met je heb, leer je op termijn steeds bewuster in het hier en nu te leven en te werken en kun je stap voor stap werken aan je ingezette veranderingsproces. Want dat is het als je gaat kijken naar een nieuwe zinvolle invulling van je leven en/of je werk! Dit verslag vormt dan weer de input voor het volgende gesprek dat je met me hebt. Om interpretatie en invulling te voorkomen (nadenken over het gesprek) vraag ik je om dit verslag binnen twee dagen te maken en om een en ander te kunnen laten bezinken, dit de dag na ons gesprek te doen.

4. Reflecteren en het reflectieverslag

Hoewel het een beetje schools aandoet, merk ik toch dat het maken van reflectieverslagen na een bijeenkomst zowel voor de klant als voor mij van duidelijk toegevoegde waarde is. Daarom hamer ik er elke keer weer op. Voor de klant geldt dat hij nog een keer terug kijkt op de bijeenkomst en voor zichzelf nog een keer de leerpunten en ervaringen doorleeft. De kans dat er dan daadwerkelijk een verandering op gang wordt gebracht is aanzienlijk groter. Daarnaast ontstaat er zo een naslagwerk waar altijd op terug gevallen kan worden. Na verloop van tijd realiseren de klanten dat ook. Voor mij als loopbaancoach is het goed om te zien hoe de klant de bijeenkomst heeft ervaren om zo te kunnen bepalen wat er de volgende keer nodig is.

4.1 Hoe wordt het maken van een reflectieverslag ervaren?

Het maken van een reflectieverslag is na een eerste gesprek nog wat onwennig. De antwoorden op de vragen zijn dan vaak kort. Dat is enerzijds omdat het best een uitdaging is om naar je eigen gedrag te kijken en anderzijds om hier vervolgens woorden aan te geven en deze ook op te schrijven. Dit proces is nodig om te leren reflecteren. Gedurende de tijd maak je hier een ontwikkeling in door en dan kan het zijn dat je ook meer op papier gaat zetten. Het resultaat is dat je je steeds bewuster wordt van je eigen gedrag, wat dat met jou doet, en hoe zich dit verhoudt in relatie tot je omgeving.

4.2 Welke vragen staan er in het reflectieverslag dat je maakt?

Hieronder staan de vragen waar ik wil dat mijn klanten over nadenken. Voor zover van toepassing geven ze hier een reactie op. Om enig idee te hebben wat de reacties zijn hier de vragen met wat stukjes uit verschillende verslagen.

1.    Welk onderwerp, thema of probleem is ingebracht?

“We hebben het gehad over wat mij energie geeft en wat mij energie kost. Dit n.a.v. de onrust die ik ervaar op mijn werk. Dat kost mij energie. Hoe om te gaan met onrust en gevoel van frustratie op mijn werk. Bezig zijn met mijn droom/toekomst geef mij juist energie. Hoe hier handen en voeten aan geven en welke acties heb ik al ondernomen.”

2.    Wat riep dat wat besproken werd bij mij op aan gedachten en gevoelens?

“Vooral een bevrijdend gevoel en dat is heerlijk! Dat ik zelf kan sturen. Door het overlijden van mijn man en het doormaken van mijn ziek zijn word je geconfronteerd met dingen die je overkomen en die je niet kunt sturen. Maar er zijn wel gebieden in je leven waar je zelf wel invloed op kunt uitoefenen en die durf, eenmaal de stap gezet, geeft een heel erg bevrijdend en blij gevoel. Weg met alle beren op de weg en oordelen van anderen, gewoon proberen en niet bang zijn (bijvoorbeeld om even minder inkomen te hebben. Ik heb genoeg voor eten en basisdingen.) Het opzetten van een bijlesinstituut met mijn collega gaat serieus beginnen en ook als het niet gaat lukken, de durf om iets uit te proberen geeft me kracht.”

3.    Hoe verliep de interactie met de coach?

“Karin geeft mij tips en belicht soms zaken van de andere kant, zodat ik er anders tegenaan ga kijken. Dat is prettig.”

4.    Welke factoren maakten de bijeenkomst prettig of onprettig?

“Door twijfels bleef ik in gedachten steeds in hetzelfde cirkeltje ronddraaien. Door een en ander uit te spreken, keek ik er samen met Karin, als buitenstaander naar en durfde ik te beslissen. Dit voelde bevrijdend. Karin stelde de juiste vragen, maar liet de beslissing duidelijk bij mij. Dat vond ik heel prettig.”

5.    Wat heb ik geleerd in of naar aanleiding van deze bijeenkomst?

“Dat ik vertrouwen moet houden dat het goedkomt, en niet gelijk naar de dingen kijken die het moeilijk maken, of niet kunnen.”

6.    Welke persoonlijke leerdoelen kan ik hieruit formuleren?

“Dat mensen als ze al wat ouder zijn, zoals mijn ouders, niet meer in staat zijn om te veranderen. En dat ik een manier moet bedenken om met hen om te gaan zonder dat ik daar last van heb. Dit geldt ook voor de omgang met toekomstige werkgevers en collega’s. Dat ik altijd loyaal probeer te zijn naar werkgevers, zorgt ervoor dat ik over mijn grenzen heen ga. Ik moet nog meer leren NEE te zeggen.”

5. Het houdt niet op als je bij mij de deur uit gaat!

Sterker nog dan begint het pas! Je zult merken dat je hebt geleerd om anders naar jezelf en naar je omgeving te gaan kijken en dat is best spannend! Het roept van alles aan gedachten en gevoelens op. Toen ik zelf een loopbaantraject volgende was ik erg bang dat ik mezelf niet meer zou herkennen als ik mijn oude gedrag zou afleren en nieuw gedrag zou aanleren. Ook was ik erg bezig met hoe mijn omgeving hierop zou reageren. Gelukkig heb ik toen doorgezet en ben ik erg blij met mijn nieuwe zelf.

Een spiegel voorgehouden krijgen kan erg confronterend werken. Ik kan me herinneren dat ik tegen iemand zei, die mij een spiegel voorhield, dat deze wel wat kleiner mocht zijn! Ik merkte echter dat ik het nodig had om mezelf aan te kijken om een nieuwe stap te kunnen zetten op mijn levens/loopbaanpad. Daarvoor was het nodig om te kijken naar waar ik op dat moment behoefte aan had om deze volgende nieuwe stap te kunnen zetten. 

6. Wat is nu een behoefte?

Als het vroeger om een behoefte ging moest je naar de toilet. Als ik aan een klant vraag wat zijn of haar behoefte is dan blijft het vaak even stil. Want wat is dat een behoefte! Dat is best een confronterende vraag waar we niet zo gemakkelijk bij stil staan. Een behoefte is iets nodig hebben of er naar verlangen. Elk mens heeft zo zijn behoeften en het vervullen hiervan is essentieel en de belangrijkste drijfveer waarom we de dingen doen die we doen. Uit onderzoek blijkt dat mensen verschillende behoeften hebben, echter de basisbehoeften komen overeen.

Een model dat helpend kan zijn om naar die behoeften te kijken is de behoeften hiërarchie van de Amerikaanse psycholoog Maslow, ook wel bekend als de Piramide van Maslow. Hij maakt onderscheid in vijf verschillende niveaus van behoeften: de primaire biologische behoeften, bestaanszekerheid, sociale behoefte, erkenning en tot slot: zelfontwikkeling/ontplooiing. Uitgangspunt hierbij is dat eerst de “onderste” behoeften vervuld moeten zijn voor je een stapje hoger kunt gaan. Belangrijk bij coaching is dat als er een vraag is we samen onderzoeken op welk niveau deze ligt en of de andere niveaus al vervuld zijn.

De piramide van Maslow

Op één staan de primaire biologische behoeften, deze zijn in feite hetzelfde als de primaire behoeften. De tweede categorie wordt omschreven als bestaanszekerheid. Het gaat hier om de behoefte naar veiligheid in de vorm van bescherming, onderdak en stabiliteit. Wanneer de eerste twee behoeften zijn vervuld, is er pas ruimte voor nummer drie: de sociale behoefte. Volgens Maslow heeft elk mens de behoefte om bij een bepaalde groep te horen. Daarna volgt erkenning, nummer vier van de Piramide van Maslow. Het gaat hier om twee dingen: het waarderen van jezelf als individu en de behoefte aan waardering door anderen uit je omgeving. Tot slot is er nummer vijf: zelfontwikkeling of zelfontplooiing.

6.1 Formuleren van je behoefte om een volgende stap te kunnen zetten!

Om samen met je te komen tot het formuleren van jouw behoefte, is het voor mij en voor jou, van essentieel belang dat ik dat doe vanuit de drie V’s: veiligheid, vertrouwen en verantwoordelijkheid. Ik vind het belangrijk dat er een klik is. Als dat zo is dan kunnen we samen op pad gaan. Ik zorg ervoor dat de omgeving veilig en vertrouwd voor je voelt. De verantwoordelijkheid voor het zetten van je eigen stappen ligt bij jou.

Het begint wat mij betreft altijd bij de basis. Daar ga ik eerst met  je naar toe. Dat betekent dat ik je onder andere vragen zal stellen zoals: wie ben je, wat wil je, wat kun je, waar wil je heen, waar wordt je blij van, waar kan ik je wakker voor maken. Vervolgens help ik je, door het stellen van de wat en de hoe vragen, hier je eigen antwoorden op te kunnen formuleren. Zo werken we stap voor stap aan het formuleren van jouw behoefte en kijken we samen hoe hier invulling aan te geven.

6.2 Geformuleerde behoefte van een klant:

‘Ik heb het nodig om op gezette tijden mezelf de rust en de ruimte te gunnen om opnieuw naar mezelf te kijken’.

Bovenstaande betreft een geformuleerde behoefte van een klant. Vanuit deze behoefte kan deze klant de stap zetten om te kijken hoe hij ervoor gaat zorgen dit ook daadwerkelijk te doen, wat hij daarvoor nodig heeft en wat uiteindelijk het resultaat is.

7. Samenvatting: Het nut van reflecteren bij loopbaanadviesgesprekken

Zoals je hebt kunnen lezen zie ik reflectie als een belangrijk onderdeel van een loopbaanadviestraject. De gesprekken met mij zijn meer dan alleen gewoon goede gesprekken. Er zit een doordachte structuur in waar alle zaken die van belang zouden kunnen zijn aan de orde worden gesteld. Het gaat zowel over gedachten en gevoelens, iets leren en vooral over het bereiken van jouw doelen. Immers het moet uiteindelijk wel tot iets leiden. Daarom is het goed om de reflectie gedegen aan te pakken. Met alleen maar praten zonder te reflecteren is de kans dat er iets gebeurt vrij klein. Daarom gebruik ik deze aanpak die ik zoals ook al mijn gesprekken op maat toepas en toespits op de behoeften van jouw als klant.

Ben je door het lezen van dit artikel benieuwd naar hoe reflecteren voor jou kan werken? Dan ben je van harte welkom voor een vrijblijvend en oriënterend gesprek om hierover met mij te sparren!

Karin van ’t Hoff Register loopbaanadviseur